ΑΡΘΡΑ 2021

 1.       ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΡΗΤΟΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΜΙΣΟΥΣ

Στο πλαίσιο της συζήτησης για την διακίνηση των ιδεών αλλά και των θεωριών  συνωμοσίας, ρατσισμού και μίσους, θα αναφέρω δέκα παραδείγματα από την σύγχρονη ζωή. Τα όρια μεταξύ ελευθερίας έκφρασης και προστασίας δικαιωμάτων γίνονται πιο δυσδιάκριτα στην εποχή μας. Στην προσπάθειά μας να προστατεύσουμε δικαιώματα, περιστέλλουμε την ελευθερία της έκφρασης. Αλλά και στην προσπάθειά μας να υποστηρίξουμε την ελευθερία της έκφρασης, επιτρέπουμε στην ρητορική του μίσους να οργανώνει διωγμούς, ακόμη και γενοκτονίες.

1. Το βιβλίο του φίλου Βασίλη Λιόση για τον ναζισμό έχει ως εξώφυλλο μια φωτογραφία. Σε μια παρέλαση του Χίτλερ, εκατοντάδες ναζί χαιρετούν ναζιστικά. Εκτός από έναν. (Ξέρουμε την τραγική ιστορία αυτού του νεαρού Γερμανού – που ήταν ναζί και έγινε αντι-ναζί.) Το fb λογόκρινε το βιβλίο γιατί είδε τα χέρια τα πολλά και δεν πρόσεξε το ένα, το πιο σημαντικό. Χάθηκε έτσι η σπουδαία αληθινή ιστορία στο όνομα της πολιτικής ορθότητας. 

2. Χθες έβλεπα στο youtube μια παλιά παράσταση του αγαπημένου Σωτήρη Μουστάκα που παρίστανε, με μπρίο, μια υστερική, στερημένη από σεξ, δασκάλα με ψηλή και διαπεραστική φωνή. «Σκάστε παλιόπαιδα!!!». Γέλιο. Κάποια στιγμή, μιλώντας για τα ήθη της εποχής, είπε και κάτι για τους βιασμούς. Και συνέχισε, μετά από μια παύση: "Εμένα γιατί κανείς δεν με βιάζει;" Πολύ γέλιο. Κάποια γυναίκα στο κοινό, έχουσα βιώσει το τραύμα του βιασμού, δεν θα γέλασε καθόλου.

3. Πριν μερικά χρόνια, ο Γάλλος κωμικός Dieudonné M'bala-M'bala, μετά από μια σειρά «αστείων» γύρω από τους Εβραίους και το Ολοκαύτωμα, καταδικάσθηκε από τα Γαλλικά δικαστήρια. Προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το οποίο τελικώς έκρινε την καταδίκη ως δίκαιη.

4. Λίγο μετά, εκεί κοντά, το Charlie Hebdo διακωμώδησε με σκίτσα τον Μωάμεθ. Λίγες μέρες μετά, φανατικοί μουσουλμάνοι δολοφόνησαν τους σκιτσογράφους.

5. Σε 71 χώρες οι βλασφημούντες τιμωρούνται. Σε κάποιες μουσουλμανικές εκτελούνται.

6. Στις ΗΠΑ, λογόκριναν προ ημερών τον λόγο ενός πολιτικού ηγέτη και του γιού του, όταν οι δυο τους προέτρεπαν ανοικτά τούς οπαδούς τους σε στάση εναντίον του Καπιτωλίου.

7. Χιλιάδες τραμπιστές ανά τον κόσμο επί χρόνια ασκούνται ανενόχλητοι στο ψεύδος, την συνωμοσιολογία και την ρητορική μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα λοιπά media.

8. Δεξιά εφημερίδα ‘Μακελειό’: «Πετάξτε τους στην θάλασσα!». Παλιότερα, πετούσε καθημερινά στην θάλασσα τους πολιτικούς αντιπάλους της η κεντρώα  ‘Αυριανή’. Κάποτε, οι δολοφόνοι της 17Ν δολοφονούσαν για να βρουν βήμα των προκηρύξεών τους στην αριστερή ‘Ελευθεροτυπία’.

9. Χιλιάδες δημοσιογράφοι βρίσκονται σήμερα στην φυλακές αυταρχικών καθεστώτων.

10. Όπως διαπίστωσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Ρουάντα, η γενοκτονία στην χώρα, το 1994, έγινε με την βοήθεια ενός «ελεύθερου» ραδιοφωνικού σταθμού που επί εβδομάδες προέτρεπε και κατηύθυνε το έγκλημα της γενοκτονίας της φυλής Τούτσι από την φυλή Χούτου. [Για την ιστορία: είχε προϋπάρξει (δεκ.’70) γενοκτονία των Χούτου από τους Τούτσι, στο Μπουρούντι.]

Νέα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου: Για την ελευθερία της έκφρασης, το δικαστήριο χρησιμοποιεί δύο διαφορετικές προσεγγίσεις με βάση την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (άρθρα 10 και 17). Πρώτη: Τον περιορισμό της ελεύθερης έκφρασης, «όταν σχόλια εμπεριέχουν μίσος και συνιστούν άρνηση των θεμελιωδών αξιών της Σύμβασης». Δεύτερη: Την προστασία της ελεύθερης έκφρασης, «όταν σχόλια, μολονότι εμπεριέχουν μίσος, δεν είναι ικανά να βλάψουν τις θεμελιώδεις αξίες της Σύμβασης».

Ακροτελεύτιο συμπέρασμα: Η λεπτή διάκριση των ορίων μεταξύ ελευθερίας και προστασίας εναπόκειται στον πατριωτισμό και ανθρωπισμό των Ελλήνων, των Ρωμαίων και όλων των φυλών του κόσμου – εθνικών και αντεθνικών. Τα νομικά κείμενα θα έχουν πάντα την σπουδαία σημασία τους, αλλά, χωρίς την κατάλληλη παιδεία κατανόησης του Άλλου ως ανθρώπου με όνομα και επώνυμο, μητέρα, πατέρα και παιδιά, τα νομικά κείμενα θα εργαλειοποιούνται στα χέρια του κάθε επηρμένου και θολωμένου ηγέτη ή οπαδού – πολιτικού ή θρησκευτικού.

Ενημέρωση 12/1/2021

 

2.       ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΥΠΕΡΠΑΤΡΙΩΤΗΣ

Παλαιότερα ανθούσε παρ’ ημίν το είδος των κατ’ επάγγελμα σοσιαλιστών. Σήμερα, στον αντίποδα τού χθες, ανθεί το είδος των κατ’ επάγγελμα πατριωτών.

Ο κ. Σαμαράς, παλιός υπερπατριώτης, παρενέβη πάλι στα εθνικά – εναντίον της κυβέρνησής του για άλλη μια φορά. Στο πρόσφατο άρθρο του για τα ελληνο-τουρκικά δεν προτείνει καμία λύση. Έτσι έκανε επί χρόνια και στο «σκοπιανό». Θυμίζω: Είναι αυτός που την 16^η Δεκ. 1991 (της ανίερης Ευρωπαϊκής συμφωνίας διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας – με συνυπογραφή Σαμαρά, παρά την εντολή Κ. Μητσοτάκη) βρέθηκε στην μοναδική θέση ισχύος να μπορεί να επιβάλει ονομασία στον σχεδόν ανύπαρκτο τότε βόρειο γείτονα (πχ «Γιουγκοσλαβική Μακεδονία»). Αντί αυτού, μας έφερε ένα αστερίσκο. Είκοσι μέρες μετά, ξέχασε(;) να στείλει Έλληνα εκπρόσωπο στην  επιτροπή (Μπατεντέρ), που θα ερμήνευε τον αστερίσκο. Κατόπιν, έριξε την κυβέρνηση και έφτιαξε «πατριωτικό» κόμμα.

Το άρθρο Σαμαρά είναι η κορύφωση καταιγισμού παραπληροφόρησης και αποπροσανατολισμού της Ελληνικής κοινής γνώμης από «ειδικούς» υπερπατριώτες. Οι «ειδικοί», αν και «ειδικοί», στην αρχή αγνοούσαν(;) την διαφορά κυριαρχίας και κυριαρχικού δικαιώματος, χωρικών και διεθνών υδάτων, από πού μετριέται η ΑΟΖ και μέχρι πού φθάνει, πόσο διεθνής είναι η επιφάνειά της, τι είναι αβλαβής διέλευση, διέλευση στενών, επιστημονική έρευνα (research) και έρευνα εκμετάλλευσης (exploration), μπέρδευαν δε διαρκώς τον νόμο με την νομολογία, για να καταλήξουν στο τέλος, όλοι μαζί, στον επί εσχάτη προδοσία αφορισμό του διεθνούς δικαστηρίου της Χάγης.

Ένας εκ των «ειδικών» πολεμολόγων των ημερών μας, εν τη τηλεοπτική πλειοδοσία του, προτείνει εδώ και καιρό το «πρώτο πλήγμα» εναντίον του αντιπάλου. Φέρνει δε το παράδειγμα του Ισραήλ εναντίον της Αιγύπτου το 1967,  χωρίς να καταλαβαίνει ότι σήμερα αυτό μπορεί να ισχύσει μόνον έναντι υπαναπτύκτων οπλικώς και πληροφοριακώς χωρών (που μάλλον δεν είναι η περίπτωση της Τουρκίας). Στο δε blame game (παίγνιο του μουτζούρη) το Ελληνικό «πρώτο πλήγμα» –  ακόμη και σε ρητορικό επίπεδο – είναι αυτό ακριβώς που επιδιώκει ο Ερντογάν.

Πρώην και νυν κυβέρνηση αδιαφόρησαν για το πολιτικό κεφάλαιο που λέγεται Ντερμιτάς – ο από το 2016 φυλακισμένος αρχηγός του HDP, αδελφού για τον ΣΥΡΙΖΑ κοινοβ. κόμματος της Τουρκίας. Αδιαφόρησαν για το πολιτικό κεφάλαιο των εκατοντάδων χιλιάδων κρατουμένων και διωκομένων πολιτών. (Βλ. Απόφαση Ευρ. Δικ. Ανθρ. Δικ. 21 Δεκ. 2020 και Ψήφισμα Ευρ. Κοινοβ. 21 Ιαν. 2021 για το Τουρκικό καθεστώς και τον Ντερμιτάς.) Ο ΣΥΡΙΖΑ αδιαφόρησε προτάσσων την «φιλία», η ΝΔ υποτάσσουσα το ανθρωπιστικό ζήτημα στον πολιτικό «ρεαλισμό». («Δυστυχώς παρενέβη η δικαιοσύνη», δήλωσε ο Υπουργός Άμυνας του ΣΥΡΙΖΑ για το άσυλο των Τούρκων αξιωματικών.)

Η κυβέρνηση, μέχρι σήμερα, στο ζήτημα των Ελληνο-Τουρκικών σχέσεων έχει πράξει καλώς (με την περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων αρνητική κριτική μου ισχύουσα εις το ακέραιον). Δεν έχει βέβαια καταγάγει την συντριπτική νίκη που θα ήθελαν ο Σαμαράς και οι οπαδοί του, όμως με σημαντικές διεθνείς συμφωνίες (Ελληνο-Αιγυπτιακή κλπ) έχει αποκτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Αυτή την πρωτοβουλία δεν πρέπει να την καταχρασθεί και απολέσει – σε μια περίοδο μάλιστα κατά την οποία οι διεθνείς συσχετισμοί μεταστρέφονται επί το ευνοϊκότερον για την Ελληνική πλευρά. Με τις διερευνητικές συνομιλίες, η κυβέρνηση έχει αναλάβει ένα μεγάλο (αλλά λελογισμένο) ρίσκο. Αν δεν κάνεις πόλεμο πρέπει να συνομιλείς – έστω και «διερευνητικώς». Το παίγνιο των συνεχών «επακουμβήσεων» δεν αρμόζει σε πεπολιτισμένο κράτος – άσε δε που δεν είναι πάντα νικηφόρο.

Τα αδύνατα σημεία της Τουρκίας σήμερα δεν είναι ο στρατός της, αλλά: (1) η μέχρι ύβρεως γεωπολιτική υπερεπέκτασή της (οχλούσα όλους τους μεγάλους διεθνείς παίκτες), (2) η βαθειά οικονομική κρίση της (αφού οι τράπεζές της έχουν δανείσει στην κεντρική τους τράπεζα δεκάδες δισ. συναλλάγματος, που ποτέ δεν πρόκειται να πάρουν πίσω – διότι αυτά έχουν ήδη εξαχθεί για την στήριξη της καταρρέουσας λίρας), (3) οι εγγενείς αντιφάσεις της μεταξύ νεωτερικότητας και ισλάμ, μεταξύ τουρκικότητας και κουρδικότητας, αραβικότητας, κοκ, (4) οι εθνοκαθάρσεις και γενοκτονίες και οι ανοιχτοί λογαριασμοί της με το πρόσφατο παρελθόν της (θέμα συζήτησης σε πολλά κοινοβούλια στον κόσμο), και, τέλος, (5) το αυταρχικό και διεφθαρμένο καθεστώς της, που είναι εγκλωβισμένο στα πολιτικά και εγκληματικά αδιέξοδά του – και που ως σανίδα σωτηρίας θα χρησιμοποιεί, εντεινόμενα, τον εθνικισμό του κυβερνητικού συμμάχου Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης του κ. Μπαχτσελί και των Γκρίζων Λύκων του (της αντίστοιχης Χρυσής Αυγής, δηλαδή).

Ενημέρωση 30/1/2021

 

3.       Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Νομίσαμε ότι ήταν οριστικά ξεπερασμένες εκείνες οι συνήθειες κατά τις οποίες αρχιτεκτονήματα και λοιπά καλλιτεχνήματα θεμελιώνονταν πάνω σε θυσίες ανθρώπων ή ζώων. Κι όμως!

Λονδίνο, 1996. Ετοιμαζόμαστε να επισκεφθούμε οικογενειακώς την περίφημη Tate Gallery. Καθώς απολαμβάνουμε το πρωινό μας στις όχθες του Τάμεση, προσέχουμε στο σχετικό φυλλάδιο την φωτογραφία ενός αλόγου (ταριχευμένου), αιωρούμενου, κρεμασμένου από την οροφή της πινακοθήκης. Το σαδιστικό αυτό «έργο τέχνης» ήταν του καλλιτέχνη Maurizio Cattelan. (Ο οποίος – βλέπω στο διαδίκτυο – έκανε καριέρα με ταριχευμένα άλογα, ενίοτε αποκεφαλισμένα). Η επίσκεψη ακυρώθηκε και αντί αυτού μπήκαμε σε ένα ποταμόπλοιο για το Γκρίνουιτς. Να διορθώσουμε τα ρολόγια μας!

Μπερτολούτσι, απαντώντας στην κατηγορία της Μαρία Σνάιντερ ότι η σκηνή του βιασμού στο «Τελευταίο Ταγκό στο Παρίσι» (με τον Μάρλον Μπράντο) ήταν αληθινός βιασμός: «Ήθελα να καταγράψει η κάμερα την αληθινή έκφραση του βιασμού». Η Μαρία, το 1972, χρονιά της ταινίας, ήταν 19 ετών. Την δήλωση, για το τι πραγματικά συνέβη τότε, την έκανε 40 χρόνια μετά – λίγο πριν πεθάνει από καρκίνο. «Αυτό που είδατε δεν ήταν τέχνη, αλλά αληθινός βιασμός, που με έκανε από τότε να αισθάνομαι ταπεινωμένη.»

Προ ημερών είδα την εξαιρετική ταινία «12 Χρόνια Σκλάβος» στο Netflix. Η ταινία διεκτραγωδεί την ζωή των σκλάβων στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ την δεκαετία του 1840 – την πιο σκοτεινή ιστορία της Αμερικής. Οι μορφασμοί της αγριότητας και του πόνου στα πρόσωπα των κινηματογραφικών ηρώων αντικατοπτρίζουν την μοναδική πραγματικότητα των παππούδων και γιαγιάδων των σημερινών Αμερικανών, λευκών και μαύρων. Οι σκηνές του μαστιγώματος (της συνήθους δηλαδή τιμωρίας των σκλάβων) άκρως ρεαλιστικές. Για να δεις την ταινία, χρειάζονται γερά νεύρα. Για να παίξεις στην ταινία, τι χρειάζεται;

Καμία από τις 32 σωζόμενες αρχαίες τραγωδίες δεν περιλαμβάνουν σκηνές βίας ή φόνου επί σκηνής, παρά το ότι όλες μιλούν ευθέως για φοβερά και τρομερά πράγματα. Και βεβαίως δεν ήσαν απόλεμοι και τρυφηλοί οι θεατές του θεάτρου τότε. Είναι κατανοητό ότι, σήμερα, στην εποχή της εικόνας, στην εποχή της υποβάθμισης του λόγου, δεν μπορείς να μιλήσεις, χωρίς βία, για την βία. Ο φόνος τώρα του Αγαμέμνονος «πρέπει» να γίνει μπροστά στα μάτια μας. Οι μαινάδες, με πρώτη τη μητέρα του, Αγαύη, «πρέπει» να διαμελίσουν  τον Πενθέα μπροστά στα μάτια μας. Αλλά τότε ο Αγαμέμνων δεν θα είναι ο Αγαμέμνων και οι Βάκχες δεν θα είναι οι Βάκχες. (Ίσως, πάντως, να είναι η θυσία του τράγου, προς τιμή του θεού Διονύσου, που προηγείται της παράστασης,  αυτή που βάφει, μέχρι τις μέρες μας, την σκηνή μας.)

Υστ. 1. Πλέον, μπορώ να ξαναδώ το «Τελευταίο Ταγκό» μόνο ως αυτοβιογραφικό ντοκιμαντέρ δύο πανίσχυρων ενήλικων ανδρών έναντι ενός πρωτόβγαλτου στο σινεμά νεαρού κοριτσιού. Όχι πια ως τέχνη. (Διότι το μέσον είναι ο σκοπός, και όχι ο σκοπός το μέσον.)

Υστ. 2. Εκτός από τον «καλλιτεχνικό» εκφοβισμό, υπάρχει και ο κοινός εργασιακός εκφοβισμός. Αυτός δεν έχει να κάνει με την «υπεραξία που μας κλέβει ο καπιταλισμός», αλλά με το αν ο εργαζόμενος πάει κάθε μέρα στην δουλειά του ελεύθερος ή φοβισμένος από κάποιον συμπλεγματικό προϊστάμενό του – όσο χαμηλά ιεραρχικώς και αν αυτός βρίσκεται.

Υστ. 3. Αν οι «συλλογικότητες» παρατούσαν για λίγο τα άσφαιρα πυρά κατά του «συστήματος» και ασχολούντο σοβαρά με την βαθιά κατάθλιψη του/της εκφοβιζόμενου/ης - παρενοχλούμενου/ης και τις μικρο-εξουσίες στον κάθε χώρο εργασίας, ίσως τότε οι εργαζόμενοι να έβρισκαν το κουράγιο να αγωνισθούν και για την «υπεραξία».

Υστ. 4. Όσο ο τηλεπαρουσιαστής, που κουτσομπολεύει, μαγειρεύει, αστρολογεί, κοιτάζει από κλειδαρότρυπες, είναι ο ίδιος που διαχειρίζεται συγχρόνως και το ελληνικό #MeToo, αυτό θα εκτρέπεται σε τηλεοπτική ρωμαϊκή αρένα προς τέρψιν του ίδιου βουλιμικού κοινού.

Υστ. 5. Η κακοποίηση κοριτσιών και αγοριών, που καταγγέλλεται σήμερα, συμβαίνει εδώ και χρόνια μπροστά στα μάτια των οψίμως αφυπνισθέντων τηλεπαρουσιαστών και τηλεθεατών. Ριάλιτι, που κακοποιούν και εξευτελίζουν νέους ανθρώπους, προβάλλονται καθημερινά με υψηλά ποσοστά τηλεθέασης και κοινωνικής αποδοχής.

Ενημέρωση 6/2/2021

 

4.       Η ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΚΑΤΑΔΙΚΟΥ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΜΑΣ

Όταν ένας απεργός πείνας κινδυνεύει, το κράτος υποχωρεί. (Όταν δημοσιευθεί αυτό το άρθρο, ο απεργός πείνας μπορεί να  έχει ήδη οριστικά και αμετάκλητα αποφυλακισθεί ως νεκρός.) Η γραμματεύς του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης (ΥΠροΠο), κ. Νικολάου, πρέπει επειγόντως να παύσει να επικαλείται παιδαριώδη επιχειρήματα όταν από την απόφασή της κρίνεται η ζωή ενός ανθρώπου – ακόμη και αν πρόκειται για τον σήριαλ-κίλερ κ. Κουφοντίνα.

(Ειρήσθω εν παρόδω, ο Κουφοντίνας είναι πολιτικός κρατούμενος όσο και ο Κασιδιάρης. Δηλαδή, πολύ απλά, είναι κρατούμενος ως φονεύσας ανθρώπους.)

Κανείς τούτη την υστάτη στιγμή δεν μπορεί να απεκδυθεί της ευθύνης μιας ζωής που κινδυνεύει. Ούτε ο υπουργός, ούτε ο πρωθυπουργός. Αλλά ούτε και η κοινωνία εν συνόλω, όταν υιοθετείται αυτή η στάση Πόντιου Πιλάτου.

Η ανακοίνωσή της κυβέρνησης «δεν διαπραγματευόμαστε με κατάδικους» μας παραπέμπει στον Μεσαίωνα. Το σωφρονιστικό σύστημα, κατάκτηση του πεφωτισμένου κόσμου, αναγνωρίζει δικαιώματα στον κάθε κρατούμενο. Το κράτος οφείλει διαρκώς να συνομιλεί με τον κρατούμενο στο πλαίσιο αυτών των δικαιωμάτων. (Ειρήσθω εν παρόδω, ο Κουφοντίνας δεν ζητά την αποφυλάκισή του.)

Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων εξέδωσε, ως όφειλε, μια ανακοίνωση που θέτει το ζήτημα της προτεραιότητας της ζωής έναντι το θανάτου. Ακολούθως, 41 δικαστικοί (εξ αυτών 35 γυναίκες – την στιγμή του γυναικείου MeToo!) υπέγραψαν κοινή καταγγελία κατά της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, επειδή η τελευταία παρενέβη επικαλούμενη ανθρωπισμό και επιείκεια – στοιχεία του νομικού μας πολιτισμού δηλαδή. Ο πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων ανταπάντησε με ένα κείμενο-γροθιά που πρέπει άμεσα να έλθει στην Ελληνική Βουλή προς συζήτηση. Υπαινίσσεται ο πρόεδρος κ. Χριστόφορος Σεβαστίδης (εφέτης) την νοσηρή κατάσταση εξαγορών συνειδήσεων ανωτάτων δικαστών, που ως παλαιά προεδρεία της Ένωσης δέχθηκαν χρηματοδότηση (χρηματισμό;) από τράπεζες (τις οποίες αργότερα οι ίδιοι θα δίκαζαν!).

Κι αν έτσι είναι ο κόσμος – που μάλλον έτσι είναι – δεν έχουν περιθώρια η «σιδηρά κυρία» και ο «σιδηρούς κύριος» του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης να συνεχίσουν να μεταθέτουν ευθύνη στην δικηγόρο κ. Κούρτοβικ. Η ευθύνη είναι αποκλειστικά στα, για την ώρα, μη αιματοβαμμένα χέρια τους.

Υστ.: Αναφερόμενος ο πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων στην μειοψηφία της Ένωσης, γράφει: «Μαζί τους διαλεχτοί μαχητές όπως ο Χ. Νάστας (προϊστάμενος του Εφετείου Θεσσαλονίκης) και ο Σ. Βεργώνης (αποτυχών υποψήφιος στις τελευταίες εκλογές). Πρώην αποσπασμένοι σύμβουλοι υπουργών (ακόμα και Αγροτικής Ανάπτυξης) και ορφανά τέκνα μιας άλλοτε κραταιάς ομάδας, πρώην μέλη ενός προεδρείου που συνήθιζε την χρηματοδότηση της Ένωσης από τραπεζικούς ομίλους ξεχνώντας να ενημερώνει το ΔΣ, φανατικοί υποστηρικτές φωτογραφικών νομοθετικών ρυθμίσεων, μοναδικά υβρεολογούν, υποκριτικά ηθικολογούν και κακόβουλα συκοφαντούν.» (Πηγή: Ανάρτηση στην επίσημη ιστοσελίδα της ΕΔΕ, 27/2/2020.)

Ενημέρωση 3/3/2021

 

5.       ΟΙ ΜΕΤΕΞΕΤΑΣΤΕΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Οι ελληνο-τουρκικές συνομιλίες δεν αναιρούν το επαχθές casus belli της Τουρκίας. Δεν αναιρούν ούτε την γκριζοποίηση 150 ελληνικών νησιών και νησίδων. Ούτε αναιρούν τις κατά καιρούς αυθάδεις δηλώσεις της ηγεσίας της γείτονος. Μέχρι όμως να βυθίσουμε το Τσεσμέ ή το Όρουτς Ρέις (και η αναγκαστική τότε Χάγη να μη μας δικαιώσει διότι θα έχουμε βυθίσει ξένα σκάφη σε διεθνή ύδατα), εμείς πρέπει να συνομιλούμε – «διερευνητικώς».

Τούτων δοθέντων, ας εξετάσουμε την ιδιότυπη συμμαχία (υπέρ της βιομηχανίας όπλων) των φίλων του πολέμου εκατέρωθεν του Αιγαίου. Τελευταία, έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα φιλοπολεμικά τηλεοπτικά και διαδικτυακά πάνελ στις δύο χώρες. Στρατιωτικοί και γεωπολιτικοί αναλυτές (παρα)πληροφορούν τον κόσμο και συστηματικώς (και ενίοτε εκβιαστικώς) προτείνουν στις αντίστοιχες ηγεσίες τους, πρώτον, επώνυμα οπλικά προϊόντα (προτείνουν ως τι;), δεύτερον, μεγαλεπήβολες συμμαχίες (εκτεινόμενες μέχρι την Άπω Ανατολή!), τρίτον, το «πρώτο στρατιωτικό πλήγμα» (πού ακριβώς;).

Σε ένα πολυπληθές τουρκικό τηλεοπτικό πάνελ, συμφωνήθηκε τις προάλλες η κατάληψη των ελληνικών νησιών «σε μια νύχτα». Αντίστοιχο ελληνικό πάνελ ανταπέδωσε αμέσως τα πυρά, βυθίζοντας σκάφη και εγκλείοντας τους εισβολείς σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως. (Φοβάμαι ότι όλοι αυτοί την κρίσιμη στιγμή θα στείλουν τα παιδιά τους στο εξωτερικό, όπως παλιά.)

-  Ας δούμε όμως αυτά που ακούγονται αυτό τον καιρό από την ελληνική δημοσιολογούσα πλευρά: 

1) Ο διεθνής νόμος της θάλασσας με τα 320 άρθρα του (Montego Bay, 1982) προτάσσει τα χωρικά ύδατα και την ΑΟΖ της κάθε χώρας. Ανακριβές. Ο διεθνής νόμος της θάλασσας προτάσσει τα χωρικά ύδατα της κάθε χώρας, την ελεύθερη ναυσιπλοΐα και την ελεύθερη επιστημονική έρευνα.

2) Ο διεθνής νόμος της θάλασσας θεωρεί μονομερές δικαίωμα τα χωρικά ύδατα και την ΑΟΖ. Ανακριβές. Ο διεθνής νόμος της θάλασσας θεωρεί μονομερές δικαίωμα το πρώτο και προβλέπει διμερείς (ή και πολυμερείς) συμφωνίες για το δεύτερο, αν η απόσταση των αντι-κείμενων παράκτιων χωρών είναι μικρότερη των 400 μιλίων. Μέχρι να υπάρξουν αυτές οι συμφωνίες, δεν υπάρχουν ΑΟΖ.

3) Ο διεθνής νόμος της θάλασσας ορίζει επακριβώς τον τρόπο οριοθέτησης ΑΟΖ. Ανακριβές. Ο διεθνής νόμος της θάλασσας δεν ορίζει τον τρόπο οριοθέτησης ΑΟΖ στην περίπτωση αντι-κείμενων παράκτιων χωρών με απόσταση μικρότερη των 400 μιλίων. Τον λόγο εδώ έχουν η καλή συνεννόηση, η προβολή ισχύος ή τα διεθνή δικαστήρια. [Η διεθνής νομολογία ποικίλει από «υπέρ μας» (πχ Γαλλικά νησάκια στις ακτές Καναδά) έως «εναντίον μας» (πχ Μπαχρεϊνικά νησάκια στις ακτές Κατάρ).]

4) Ο διεθνής νόμος της θάλασσας ορίζει τα χωρικά ύδατα στα 12 μίλια από την ακτή. Ανακριβές. Ο διεθνής νόμος της θάλασσας ορίζει ότι τα χωρικά ύδατα είναι «μέχρι» 12 μίλια από την ακτή (up to a limit not exceeding 12 nautical miles). (Με αυτό δεν προτείνω να μείνουμε στα 6. Προτείνω να λέμε την αλήθεια.) (Η συνορεύουσα ζώνη των επιπλέον 12 μιλίων αφορά μόνο δίωξη εγκλήματος.)

5α) Ο διεθνής νόμος της θάλασσας ορίζει ότι η επιφάνεια της ΑΟΖ ανήκει στην χώρα. Ανακριβές. Ο διεθνής νόμος της θάλασσας ορίζει ότι η επιφάνεια της ΑΟΖ ανήκει στην ελεύθερη ναυσιπλοΐα και επιστημονική έρευνα. Μπορεί ένα σκάφος της Χ χώρας να διαπλεύσει και να διενεργήσει έρευνα επί της επιφανείας της ΑΟΖ της Ψ χώρας. (Εάν η Ψ χώρα το  βυθίσει, βρίσκεται εν αδίκω.)

5β)  Ο διεθνής νόμος της θάλασσας ορίζει «γαλάζιες πατρίδες». Ανακριβές. Ο διεθνής νόμος της θάλασσας δεν ορίζει «γαλάζιες πατρίδες» αλλά αιγιαλίτιδες ζώνες. Άρα, οι (αλληλοεπικαλυπτόμενες) φερόμενες ως «γαλάζιες πατρίδες» Τουρκίας και Ελλάδος (450.000 τ.χλμ. εκάστη) δεν είναι ακριβώς πατρίδες, αλλά (πέραν των 6 ή 12 μιλίων) οικονομικά δικαιώματα υπό την αίρεση και συμφωνία της αντι-κείμενης παράκτιας χώρας.

6) Όλες οι χώρες πλην Τουρκίας υπέγραψαν τον διεθνή νόμο της θάλασσας. Ανακριβές. 16 χώρες (ΗΠΑ, Ισραήλ, Τουρκία κλπ) δεν υπέγραψαν. (Υπέγραψε η Παλαιστίνη, που δεν τολμά να ψαρέψει!)

Υστ.1. Αθροιζόμενες οι ΑΟΖ όλων των παράκτιων χωρών του κόσμου αποτελούν το 38% της θαλάσσιας επιφάνειας της γης. Κανείς δεν θέλει η τεράστια αυτή επιφάνεια να ανήκει στην δικαιοδοσία των χωρών. Πολύ δε περισσότερο δεν το θέλει η ελληνική εμπορική ναυτιλία.

Υστ.2. Το πιο πολύπλοκο ζήτημα της υπερδεκαετούς επεξεργασίας του ισχύοντος δικαίου της θάλασσας αποδείχθηκε το ζήτημα της διάκρισης μεταξύ της επιστημονικής έρευνας/research, που είναι ελεύθερη, και της εξερεύνησης/exploration, που ανήκει στον κάτοχο της ΑΟΖ.

Υστ.3. Μια διμερής συμφωνία Ελλάδος - Κύπρου για την αμοιβαία χάραξη ΑΟΖ θα μπορούσε να διεμβολισθεί από αντίστοιχη Τουρκίας - Αιγύπτου. Η γεωγραφία και η διεθνής νομολογία έχουν τον πρώτο λόγο εδώ. Τετραμερής θα είναι η συμφωνία ανατολικά του 28^ου, εάν ποτέ υπάρξει συμφωνία.

Υστ.4. Μετεξεταστέοι του Θουκυδίδη, αίσχιον έχοντας αφαιρεθήναι ή κτωμένους ατυχήσαι [είναι μεγαλύτερη ντροπή να αφήσεις να σου πάρουν αυτό που έχεις παρά να αποτύχεις να αποκτήσεις κάτι. (2.62.4).] Άρα, εμείς, που χάσαμε εξ αιτίας μνημονίων και υποθηκεύσεων σχεδόν ολόκληρη την στεριανή και θαλάσσια πατρίδα που είχαμε, πρέπει να ντρεπόμαστε/αισχυνόμαστε πολύ. Κι αν, όπως λέτε, υπάρχουν τόσες εκατοντάδες δισ. ευρώ από τον υποθαλάσσιο πλούτο, ε, ας πάρουμε τα μισά (δηλ. τα οκταπλάσια, κατά κεφαλήν!), να αποπληρώσουμε τους δυνάστες-πιστωτές και να αποκτήσουμε την οικονομική ελευθερία μας για πρώτη φορά στα 200 χρόνια. (Έτσι ή αλλιώς, οδεύουμε προς κατάργηση των συμβατικών πηγών ενέργειας, κι εσείς προτίθεσθε να μαλώνετε μεταξύ σας, για τις Belharra και τα Rafale, και μετά την κατάργηση.)

Ενημέρωση 11/3/2021

 

THE FRIENDS OF WAR TO BE RE-EXAMINED

Greek-Turkish talks do not invalidate Turkey's onerous casus belli. They do not even undo the graying of 150 Greek islands and islets. Nor do they disprove the occasionally rude statements of the neighbor's leadership. But until we sink Cesme or Oruc Reis (and the then incubent Hague not justifying us because we will have sunk foreign vessels in international waters), we must talk - "exploratorily".

Given those, let us examine the peculiar alliance (in favor of the arms industry) of the friends of war on both sides of the Aegean. Recently, pro-war television and internet panels have risen sharply in both countries. Military and geopolitical analysts are (mis)informing people and systematically (and sometimes extortionately) proposing to their respective leaderships, firstly, branded weapon products (proposing as who?), secondly, far-reaching alliances (stretching up to the Far East!), thirdly, the "first military blow" (where exactly?).

In a crowded Turkish television panel, it was agreed, the other day, to occupy the Greek islands "overnight". A similar Greek panel immediately returned fire, sinking boats and confining the invaders in concentration camps. (I am afraid that all of them will send their children abroad at the critical moment, as they used to.)

- But let's see what is currently being heard by the Greek haranguing side:

1) The international law of the sea with its 320 articles (Montego Bay, 1982) prioritizes the territorial waters and EEZ of each country. Inaccurate. The international law of the sea prioritizes the territorial waters of each country, free navigation and free scientific research.

2) The international law of the sea considers territorial waters and the EEZ a unilateral right. Inaccurate. The international law of the sea considers the former to be a unilateral right and provides for bilateral (or even multilateral) agreements for the latter if the distance between the opposed coastal countries is less than 400 miles. Until these agreements are reached, there are no EEZs.

3) The international law of the sea precisely defines the method of delimitation of EEZs. Inaccurate. The international law of the sea does not specify how to delimit the EEZ in the case of opposing coastal countries with a distance of less than 400 miles. Common understanding, power projection or the international courts have the first say here. [International case law varies from 'for us' (eg French little islands off the coast of Canada) to 'against us' (eg Bahrain little islands off the coast of Qatar).]

4) The international law of the sea defines territorial waters at 12 miles from the coast. Inaccurate. The international law of the sea stipulates that territorial waters are "up to a limit not exceeding 12 nautical miles". (By this I do not suggest to stay at 6. I suggest we tell the truth.) (The contiguous zone of the extra 12 miles is only for the prosecution of crime.)

5a) The international law of the sea stipulates that the surface of the EEZ belongs to the country. Inaccurate. The international law of the sea stipulates that the surface of the EEZ belongs to free navigation and scientific research. A boat from country X can sail and conduct research on the surface of the EEZ of country Z. (If the country Z sinks it, it is in the wrong.)

5b) The international law of the sea defines "blue homelands". Inaccurate. The international law of the sea does not define "blue homelands" but coastal zones. Thus, the (overlapping) so-called "blue homelands" of Turkey and Greece (450,000 sq km each) are not exactly homelands, but (beyond the 6 or 12 miles) economic rights subject to the condition and agreement of the opposing coastal country.

6) All countries except Turkey have signed the international law of the sea. Inaccurate. 16 countries (USA, Israel, Turkey etc) did not sign it. (Palestine signed, who dares not fish!)

PS.1. Taken together, the EEZs of all the coastal countries of the world constitute 38% of the sea surface of the earth. Nobody wants this huge area to belong to the jurisdiction of the countries. Greek merchant shipping does not want it, all the more more.

PS.2. The most complex issue of the over-ten-year processing of the current law of the sea has proved to be the issue of the distinction between scientific research, which is free, and the exploration, which belongs to the holder of the EEZ.

PS.3. A bilateral agreement between Greece and Cyprus on the mutual drawing up of EEZ could be interfered by a corresponding Turkey-Egypt agreement. Geography and international case law have the first word here. The agreement east of the 28th will be quadripartite, if there is ever an agreement.

PS.4. You, to be re-examined on Thucydides, αίσχιον έχοντας αφαιρεθήναι ή κτωμένους ατυχήσαι, [more shame to let them take away what you have than to fail to get something. (2.62.4).] So we, who out of memoranda and mortgages lost almost the entire land and sea homeland we had, must be very ashamed. And if, as you say, there are so many hundreds of billions of euros from the submarine wealth, well, let's take half of them (ie eight times more, per capita!) to pay off the oppressive creditors and get our financial freedom for the first time in 200 years. (One way or another, we're heading towards the elimination of conventional energy sources, and you intend to fight with each other over the Belharra and Rafale, long after the abolition.)

 

6.       ΤΟ 1821 ΚΑΙ Ο ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΣ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΣ

Σε δημοσκόπηση του 2020 (με δυνατότητα απάντησης έως 5 ονομάτων) ως πιο δημοφιλής ήρωας του 1821 ανεδείχθη ο Κολοκοτρώνης με 93%, ενώ ο Μαυροκορδάτος, τελευταίος, έλαβε το ελάχιστο 3%. (ΚΕΦΙΜ, καθ. Αριστείδης Χατζής). Ισχυρίζομαι ότι, ενώ καλώς ο Κολοκοτρώνης ψηφίζεται από το 93%, ο Μαυροκορδάτος αξίζει κάτι παραπάνω από το ευτελές 3%.

Καίρια η ευθύνη Κολοκοτρώνη και Μαυροκορδάτου στον εμφύλιο σπαραγμό καθώς και σε άλλες κακές στιγμές του Αγώνα. Όμως χωρίς τα Δερβενάκια του ενός και τα συντάγματα του άλλου η Επανάσταση θα είχε χαθεί από νωρίς. Εξ άλλου, στην Επανάσταση δεν μετείχαν άγιοι. Σε καμία επανάσταση δεν μετέχουν άγιοι. Ή, για να το πούμε διαφορετικά, οι άγιοι δεν κάνουν επαναστάσεις.

Τα Δερβενάκια μάς έμαθαν πόλεμο, τα συντάγματα γραφή και λόγο. Νικώντας, άτακτοι όντες, τακτικό στρατό και γράφοντας, κολυβογράμματοι όντες,  συντάγματα και νόμους – και τα δύο γεγονότα αδιανόητα μέχρι πρότινος – μπήκαμε στον χάρτη των ευρωπαϊκών κρατών πριν γίνουμε κράτος. (Δημοσιεύεται στην Ευρώπη, το 1826, χάρτης που δείχνει την Ελλάδα με τα αρχαία τοπωνύμια ως ξεχωριστή χώρα.) Οι μεν φιλέλληνες αισθάνθηκαν και με τα δύο (Δερβενάκια και συντάγματα) δικαιωμένοι, οι δε επιφυλακτικοί ή και εχθροί της Επανάστασης έσπευσαν να επενδύσουν τα δικά τους εθνικά συμφέροντα στην νέα κατάσταση που διαμορφωνόταν στα νότια Βαλκάνια. Το αγωνιζόμενο έθνος απέκτησε από τα πρώτα του βήματα το κύρος και την δυναμική ενός υπό σύσταση κράτους. (Πήρε και δάνεια, πράγμα που σημαίνει ότι το κράτος τελικώς θα συσταθεί έστω και μόνο για να ξεπληρώσει τα δάνεια!)

Οι Ρώσοι έχουν τον πρώτο λόγο στην επαναστατημένη περιοχή για παραδοσιακούς και γεωγραφικούς λόγους. Αυτό δεν αρέσει καθόλου στους Άγγλους, οι οποίοι στο τέλος θα πλειοδοτήσουν στην υπόθεση της εθνικής ανεξαρτησίας των επαναστατημένων Ελλήνων. Είναι θέμα ψυχρού υπολογισμού και διεθνούς διπλωματίας της εποχής. Αν η νέα χώρα δεν γίνει «αγγλική» θα είναι «ρωσική» – και αντιστρόφως. Αυτή είναι η ουσία του Μεγάλου Παιγνίου (Great Game) Αγγλίας-Ρωσίας που θα διατρέξει όλο τον 19^ο αιώνα και μέρος του οποίου θα είναι το βρετανικό δόγμα της ακεραιότητας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (ώστε αυτή να μη πέσει στα χέρια της Ρωσίας). Μια μικρή Ελλάς θα είναι ένας καλός συμβιβασμός για την Αγγλία. Τρία ξενικά κόμματα – με την προσθήκη και του Γαλλικού κόμματος – θα διαμορφωθούν από την πρώτη στιγμή στην νεαρή Ελλάδα, αποκαλύπτοντας αντίστοιχα γεωπολιτικά αλλά και ιδεολογικά προτάγματα.

Τα συντάγματα, που εγράφοντο (πρώτα εις την γαλλικήν και μετά εις την ελληνικήν!), δια χειρών των πολυμαθών και γλωσσομαθών Γκαλίνα και Πολυζωΐδη υπό την καθοδήγηση του επίσης πολυμαθούς και γλωσσομαθέστατου Μαυροκορδάτου, είχαν ένα ιδιαίτερο παιδευτικό χαρακτήρα στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στο εξωτερικό. Το ίδιο ισχύει και για χιλιάδες νόμους και αποφάσεις που θα εξέδιδαν οι προσωρινές περιφερειακές ελληνικές διοικήσεις. Χιλιάδες σελίδες θα εγράφοντο όχι για να εφαρμοσθούν ως νόμοι εν μέσω γενικευμένης ανομίας αλλά για να μάθουν στους Έλληνες αλλά και στους ξένους ότι ένα νέο κράτος, εις τον ιδεολογικό και αξιακό αντίποδα του οθωμανικού κράτους, διαμορφωνόταν στον χώρο των αρχαίων τοπωνυμίων και μιλούσε την γλώσσα των δικαιωμάτων των πολιτών και των περιορισμών της κρατικής εξουσίας – πράγμα αδιανόητο για την Οθωμανική αυτοκρατορία. Ο διεθνής φιλελληνισμός είχε απτή απόδειξη τώρα ότι στήριζε μια δική του υπόθεση. Και αν αναλογισθούμε το αντι-επαναστατικό κλίμα στην  Ευρώπη μετά το Συνέδριο της Βιέννης, η σταδιακή μεταστροφή των Μεγάλων Δυνάμεων υπέρ της Ελληνικής υπόθεσης θα τόνωνε το ηθικό των επαναστατών ακόμη και στις πιο σκοτεινές στιγμές της Επανάστασης.

Ιδού ένα ενδεικτικό άρθρο του συντάγματος του 1823: «Εις την Ελληνικήν επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος. Αργυρώνυτος δε παντός γένους και πάσης θρησκείας, άμα πατήσας το Ελληνικόν έδαφος, είναι ελεύθερος, και από τον δεσπότην αυτού ακαταζήτητος.» Σε μια εποχή κατά την οποία οι πλέον αγαθοί Χριστιανοί σε Ευρώπη και Αμερική διεκδικούν την κατάργηση της δουλείας αλλά δεν μπορούν να εντάξουν στα συντάγματά τους ρητώς την κατάργηση της δουλείας, στην Ελλάδα παύεται η δουλεία οριστικώς και αμετακλήτως και χωρίς περιστροφές και συμβιβασμούς. Η Ελλάς εδώ πρωτοπορεί παγκοσμίως. Είναι το καλό παράδειγμα. Εξ άλλου, αυτή ήταν και μια φυσική συνέπεια για μια χώρα που έζησε επί αιώνες υπό καθεστώς δουλείας και τώρα θα αποκτούσε ελευθερία.

Μια σχετική απόφαση της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης του 1794 δεν είχε καμία εφαρμογή στις Γαλλικές δουλοκτητικές αποικίες, εξ ου και η επανάσταση των δούλων της Αϊτής, το 1803. Εξ ου, επίσης, και το γεγονός ότι η πρώτη αναγνώριση της Ελληνικής ανεξαρτησίας ήλθε από την Αϊτή με επιστολή επιδοθείσα στον Αδαμάντιο Κοραή, στο Παρίσι, το 1822. Ο δε Αγγλικός νόμος του 1808 αφορούσε μόνο την κατάργηση του δουλεμπορίου. Η κατάργηση της δουλείας στην Βρετανία θα περίμενε δεκαετίες ακόμη. Μόλις το 2015 οι Βρετανοί ξεπλήρωσαν το τεράστιο δάνειο που συνήψε τελικά το κράτος τους για να εξαγοράσει την ελευθερία των δούλων από τους Βρετανούς δουλοκτήτες που ήσαν ανένδοτοι! (Ο γηραιός Γλάδστων, πατήρ του μετέπειτα πρωθυπουργού Γλάδστωνος, είναι ο τα μέγιστα ωφεληθείς από την αποζημίωση, ως ο μεγαλύτερος Βρετανός δουλοκτήτης της εποχής.) Εμείς, οι συνήθεις χρεώστες ακόμη και διακοποδανείων, τέτοιο δάνειο δεν το χρειασθήκαμε ποτέ. (Αυτά τα των δικαιωμάτων είναι πράγματα που πρέπει διδακτικά να τα μνημονεύουμε στα σχολικά βιβλία ιστορίας και στις εθνικές μας επετείους.)

Ακόμη και όταν ο Καποδίστριας, ερχόμενος στην Ελλάδα, το 1828, ανέστειλε το σύνταγμα, το νέο κράτος δεν διανοήθηκε ποτέ να επιτρέψει τον μεσαιωνικό (και αρχαίο, αλλά και βυζαντινό) θεσμό της δουλείας στην επικράτειά του. Νόμοι θα εψηφίζοντο και θα εξεδίδοντο πολλοί, οι οποίοι όλοι θα ακολουθούσαν την φιλελεύθερη παράδοση που είχαν ήδη δημιουργήσει τα συντάγματα του Αγώνα. Η αρχή του Habeas Corpus και της απαγόρευσης των βασανιστηρίων θα διαφοροποιούσε ριζικά την Ελλάδα του 1830 από το υπόδουλο Ρωμέικο του 1820. Και όταν πολλές φορές θα παραβιαζόταν η αρχή αυτή, θα μιλούσαμε για παραβιάσεις και όχι για κανονικότητα όπως πριν. Αυτή η αλλαγή, μαζί με τα Δερβενάκια, την Αλαμάνα, την Γραβιά και τον κατά θάλασσα αγώνα, υπήρξε η αληθινή επανάσταση. 

Υστ.1: Επιλογή πολλών Ελλήνων εμπόρων, τεχνιτών, αλλά και άκληρων αγροτών, μετά την απελευθέρωση, ήταν η φυγή από την καθημαγμένη Ελλάδα προς Οθωμανικές πόλεις (Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Θεσσαλονίκη) και χωριά (Θεσσαλία). Οι 2000 Έλληνες αιχμάλωτοι του Ιμπραήμ διάλεξαν τελικά, ελευθέρως, να τον ακολουθήσουν στην Αίγυπτο. Το ίδιο και οι ελληνοπούλες των χαρεμιών των πασάδων του Ναβαρίνου, παρά τους θρήνους και τις παρακλήσεις των μανάδων τους από τα τείχη της πόλης. Αυτή όμως η αξιοθρήνητη χώρα, με τα δεκάδες χιλιάδες γυμνά ορφανά στους δρόμους, είχε βάλει τα ισχυρά θεμέλια μιας μακράς πορείας νομικού και θεσμικού πολιτισμού προς την αυτοδιάθεση και την ελευθερία. Στιγμή της πορείας αυτής είμαστε εμείς σήμερα. Κι έχουμε ακόμη δρόμο.

Υστ.2: Αν στην παραπάνω δημοσκόπηση περί των ηρώων του 1821 ετίθετο το ερώτημα στο ίδιο ευρύ κοινό «ποιος νομίζετε ότι πέθανε πλούσιος και ποιος φτωχός, ο Κολοκοτρώνης ή ο Μαυροκορδάτος;», η αυθόρμητη απάντηση θα ήταν η λαθεμένη. (Δεν αποκαλύπτω την σωστή!)

Υστ.3: Κι αν σήμερα τιμάμε τα 200 χρόνια του 1821 με Επιτροπή Αγγελοπούλου, τα 150 τα τιμήσαμε με Επιτροπή Παττακού. Ήταν η εποχή της θεωρίας των καλών στρατιωτικών της Επανάστασης (δηλαδή του Παττακού) εναντίον των κακών πολιτικών της Επανάστασης (δηλαδή των φυλακισμένων ή εξόριστων πολιτικών). Άραγε κληρονομιά της θεωρίας αυτής να είναι και η συντριπτική διαφορά Κολοκοτρώνη-Μαυροκορδάτου στην δημοσκόπηση του κ. Χατζή;

Βιβλιογραφία:

Χατζής, Α., κ.α., 2020. Πώς Βλέπουν οι Έλληνες την Επανάσταση του 1821. Αθήνα:  ΚΕΦΙΜ. (Ανάλυση Δημοσκόπησης).

Romero, J.G., 2020. The Whip. London: Oberon Books. (Θεατρικό έργο που διεκτραγωδεί τις σφοδρές ενδο-βρετανικές αντιδράσεις στην κατάργηση της δουλείας την δεκαετία του 1830.)

Ενημέρωση 18/3/2021

 

7.       ΜΑΘΗΜΑΤΑ(;) ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Μάθαμε λοιπόν να αποστρέφουμε τα βλέμματά μας. Μάθαμε να μην αγκαλιαζόμαστε. Μάθαμε να βλέπουμε το σώμα του άλλου ως φορέα επικίνδυνων σωματιδίων. Ακόμη και το δικό μας σώμα το υποπτευόμαστε ως θανάσιμο εχθρό μας.

Δεν βλέπουμε πλέον χαμόγελα ζωντανά, αλλά μόνο παγωμένα στην οθόνη του υπολογιστή μας. Βλέπουμε σε ένα πάρκο, πίσω από ένα δέντρο, ένα νέο και μια νέα να φιλιούνται στο στόμα παθιασμένα και τους αντιμετωπίζουμε ως εχθρούς του έθνους. [Σε πόλη της Θεσσαλίας, ζηλωτές αστυνομικοί τούς επέβαλαν βαρύ πρόστιμο (300Χ2=600 ευρώ για ένα φιλί!).]

Ξέρουμε ότι η ζωή σε τέσσερις τοίχους δεν είναι η λύση. Καταλαβαίνουμε ότι και η ζωή έξω από τους τέσσερις τοίχους δεν είναι λύση. Καταργήσαμε οικειοθελώς αστικά και πολιτικά δικαιώματα και αναγνωρίσαμε, επίσης οικειοθελώς, έκτακτες εξουσίες σε μη προβλεπόμενα από το Σύνταγμα όργανα. Φοβόμαστε ότι δεν υπάρχει λύση σε αυτή την περιπέτεια. Οι ειδικοί διχάζονται ως προς τις συστάσεις και, ακόμη περισσότερο, ως προς τις προβλέψεις.

Παρακολουθούμε με τρόμο την υφεσιακή πορεία της οικονομίας και την αυξανόμενη αγωνία επιβίωσης των ιδιωτικώς εργαζομένων και των μικρομεσαίων επιχειρηματιών. Παρατηρούμε την απογοήτευση των νέων ως ανέργων αλλά και ως πλήρως αδρανοποιημένων υπάρξεων. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχισθεί για πολύ χωρίς βαριές συνέπειες για τα σώματα και τις ψυχές των ανθρώπων.

Σε αυτές τις συνθήκες, οι πολιτικοί προσπαθούν να δείξουν το σοβαρό τους πρόσωπο. Κάποτε τα καταφέρνουν, αυξάνοντας τις δημόσιες δαπάνες για την υγεία και οργανώνοντας γενικό εμβολιαστικό πρόγραμμα. Κάποτε δεν τα καταφέρνουν, μη αυξάνοντας τις δημόσιες δαπάνες για την παιδεία και τις μεταφορές και μη καθιερώνοντας εγκαίρως και οργανωμένα τα μαζικά τεστ. Κάποτε, πάλι, προκαλούν το κοινό αίσθημα εισάγοντας μη αναγκαίους για την εποχή νόμους (πχ Παιδείας), πυροδοτώντας αντιδράσεις που, εκτάκτως και βιαίως, καταστέλλονται. Ανεύθυνα υπονομεύουν έτσι τα θεμέλια της επιβαλλόμενης σήμερα κοινωνικής ειρήνης και ελαχιστοποίησης των αφορμών κοινωνικής έντασης.

«Μα θα σταματήσουμε να νομοθετούμε;» ρωτούν δήθεν αφελώς οι κυβερνητικοί. Απαντώ: Βεβαίως! Θα νομοθετείτε μόνον τα αναγκαία και τα έχοντα σχέση με το ξεπέρασμα αυτού του κάβου. Όλοι μας έχουμε κάνει ένα βήμα πίσω. Μετά θα έχετε όλο τον χρόνο ξανά να πολιτευθείτε και να αντιπολιτευθείτε με τον τρόπο που μόνον εσείς γνωρίζετε.

Για την ώρα, σοβαρευθείτε και συναισθανθείτε τι συμβαίνει γύρω σας. Και στηρίξετε άμεσα την οικονομία με επεκτατική δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική πολιτική όχι προς τους έχοντες αλλά προς τους μη έχοντες.

Υστ.1: «Μα δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα!», φωνάζουν οι οπαδοί του δόγματος «η-αγορά-θα-τα-λύσει-όλα». Απαντώ: Το πρόγραμμα 2 τρισ. δολαρίων, που εξήγγειλε την 31^η Μαρτίου ο Μπάιντεν, λεφτόδεντρο της Fed είναι (όπως και το αντίστοιχο πρόγραμμα 1 τρισ. του Ομπάμα, το 2009, για να ξεπερασθεί η τότε κρίση). Κλασική πολιτική οικονομία.  (Όταν ξανα-θερμανθεί η οικονομία δεν ξεχνάμε να ανεβάσουμε τα επιτόκια και να μαζέψουμε το πληθωριστικό χρήμα.)

Υστ.2: Η πανδημία μάς επανέφερε(;) στα συγκαλά μας. Ναι, χρειαζόμαστε ισχυρό δημόσιο σύστημα υγείας. Επίσης, ναι, χρειαζόμαστε την διεθνή συνεργασία σε όλα τα επίπεδα. Και, ναι, δεν είμαστε άτρωτοι και απρόσβλητοι όπως προ πανδημίας νομίζαμε. (Και δεν φταίει το σώμα μας γι αυτό!)

Ενημέρωση 8/4/2021

 

8.       ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΧΟΛΙΚΗ ΣΤΕΓΗ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

Η σχολική στέγη στην πόλη της Κέρκυρας αποτελεί ένα από τα χρόνια προβλήματα του νησιού μας. Η πυκνοκατοίκηση της πόλης και η τοπική συνύπαρξη με το διαρκώς επεκτεινόμενο Ιόνιο Πανεπιστήμιο κατέστησαν το ζήτημα δυσεπίλυτο.

Όμως, οι απαρχαιωμένες κτηριακές εγκαταστάσεις, ιδιαίτερα στα έξι ΓΕΛ και στα δύο από τα τρία ΕΠΑΛ της πόλης, επιβάλλουν επείγουσες παρεμβάσεις και, επιπροσθέτως, δεν περιποιούν τιμή στην αισθητική ενός παιδαγωγικά σύγχρονου σχολείου.

Το σχολικό συγκρότημα Μαντουκίου – όπου στεγάζονται ένα Ημερήσιο ΕΠΑΛ, ένα Εσπερινό ΕΠΑΛ, ένα Εργαστηριακό Κέντρο, ένα ΙΕΚ και ένα ημερήσιο ΓΕΛ – παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα διαπιστωμένα από τεχνική μελέτη (την μελέτη Αρμένη, συνταχθείσα σε συνεργασία με το Πανεπ. Πατρών) που εκπονήθηκε στο διάστημα 2008-2009 με εντολή της Νομαρχίας Κέρκυρας, επί νομάρχη Στέφανου Πουλημένου. Με βάση την μελέτη αυτή, που διαπίστωσε την προϊούσα διάβρωση στον φέροντα σιδηρούν εξοπλισμό, ανακοινώθηκε από τον τότε Περιφερειακό Διευθυντή (κ. Χρήστο Άνθη) ένα ποσό 3 εκατομμ. ευρώ για την ενίσχυση του εν λόγω εξοπλισμού. Η επόμενη κυβέρνηση, με τον επόμενο Περιφερειακό Διευθυντή (κ. Μάχο Γαβαλά), ανακοίνωσε 4 εκατομμ. για το συγκεκριμένο έργο. Το έργο δεν έγινε τελικώς. Η πρόταση σήμερα πρέπει να είναι ριζική και εκ βάθρων, λαμβάνοντας υπ’ όψη τα νέα δεδομένα.

Δίπλα στο 2ο ΕΠΑΛ Κέρκυρας (περιοχή Παγκρατέικα – μεταξύ νέων Δικαστηρίων και υπεραστ. ΚΤΕΛ) υπάρχει επαρκέστατος διαθέσιμος χώρος για την δημιουργία ενός campus τεχν. επαγγ. εκπ/σης (τ.ε.ε.), και κατ’ ακολουθίαν (στον επίσης επαρκή εναπομείναντα χώρο), ενός campus αθλοπαιδιών (που θα αφορά και τα σχολεία της τ.ε.ε. και την ευρύτερη περιοχή που είναι μια υποβαθμισμένη περιοχή). Έτσι τα τρία ΕΠΑΛ και το Εργαστ. Κέντρο θα βρεθούν σε ένα προνομιακό ενιαίο χώρο, με τις οικονομίες κλίμακος ως προς την διαχείριση των εργαστηρίων και την απασχόληση των εκπαιδευτικών.  [Και με την γειτνίαση με το υπεραστικο ΚΤΕΛ (οι περισσότεροι μαθητές της τεε εξυπηρετούνται από το υπεραστικό ΚΤΕΛ) λύνεται κι ένα ακόμη πρακτικό πρόβλημα.]

Το σχολικό συγκρότημα Μαντουκίου θα πρέπει, αφού ολοκληρωθεί η μεταφορά στα νέα κτήρια των Παγκρατέικων, να κατεδαφισθεί και στην θέση του να εγερθεί ένα νέο, σύγχρονων προδιαγραφών κτήριο για να φιλοξενήσει δύο ΓΕΛ της πόλης, αποσυμφορώντας έτσι το κεντρικό κτηριακό συγκρότημα των ΓΕΛ, ώστε και αυτό με την σειρά του να μπορέσει τμηματικώς να επανασχεδιασθεί και ανακατασκευασθεί.

ΥΓ: Η προτεινόμενη περιοχή προς ανέγερση του νέου σχολικού συγκροτήματος της τεε (Παγκρατέικα) ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού διότι εκεί θα κατασκευαζόταν το περίφημο (μη βιώσιμο) Μέγαρο Μουσικής. Το έργο αυτό τελικώς ακυρώθηκε, αλλά έμεινε η περιοχή με ολοκληρωμένα (και πληρωμένα) τα τοπογραφικά και τις σχετικές εργασίες αρχαιολογίας. Η μεταφορά από το Πολιτισμού στο Παιδείας είναι ζήτημα διαδικαστικό.

Ενημέρωση 14/4/2021

 

9.       ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΠΟΛΕΜΟΥ

Η πεισματική άρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει την Αρμενική γενοκτονία είναι ενδεικτική τού πώς αντιλαμβάνεται η κυβέρνησή της, αλλά και η τουρκική αντιπολίτευση (πλην του αριστερού HDP), τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ιστορικές ευθύνες τού πάλαι ποτέ οθωμανικού κράτους. Κι αν τα θύματα, εκείνο τον καιρό, – κατά πως λένε οι ίδιοι – είχαν υπάρξει θύτες και το 1,5 εκατομμύριο νεκρών Αρμενίων ήταν παράπλευρη απώλεια του Α’ΠΠ, τότε το ίδιο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας θα επαναληφθεί. Κι αυτό δεν είναι ζήτημα μόνον των Αρμενίων, αλλά και δικό μας. Και της δικής μας εξωτερικής πολιτικής.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εξωτερική πολιτική Μητσοτάκη-Δένδια έχει καταγάγει σημαντικές επιτυχίες. Ίσως η μεγαλύτερη είναι η ψύχραιμη και σταθμισμένη αντιμετώπιση των πρωτοφανών προκλήσεων Ερντογάν ακόμη και με διπλωματικούς αντιπερισπασμούς. Όχι αμελητέο και το κλείσιμο των αυτιών της απέναντι στις Σειρήνες της γνωστής ομάδας θερμόαιμων Ελλήνων αναλυτών, στρατιωτικών ε.α. και δημοσιογράφων που εδώ και μήνες διαμορφώνουν κλίμα (κυρίως παραπληροφορώντας) και πιέζουν για θερμό επεισόδιο («πρώτο πλήγμα» κλπ) στο Αιγαίο, κατά το οποίο επεισόδιο θα λυθούν τάχα οι ελληνο-τουρκικές διαφορές.

Είναι, όμως, την ίδια στιγμή, πρόδηλη η δυστοκία της κυβέρνησης στην διαμόρφωση μιας σταθερής Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις παραβατικές χώρες, ιδίως όταν αυτές γειτονεύουν με την χώρα μας. Υποτιμά η κυβέρνησή μας έναν παράγοντα που στην μετα-Τραμπ εποχή παίζει ένα μεγαλύτερο ρόλο: τα ανθρώπινα δικαιώματα στην γείτονα, αλλά και ευρύτερα στην Μέση Ανατολή.

Όταν οι αντιπολιτευόμενοι δημοσιογράφοι στην γείτονα Τουρκία είναι υπό διωγμόν, όταν το τρίτο κόμμα της χώρας (HDP) απειλείται με κατάργηση, όταν επιτέλους η Αμερικανική πολιτική, έστω και στο επίπεδο της ρητορικής, προτάσσει τον χάρτη των δικαιωμάτων και προτρέπει τον ΟΗΕ να παίξει έναν τέτοιο ρόλο, όταν οι θεσμοί της ΕΕ, έστω και καθυστερημένα, εξακοντίζουν σαφείς κατηγορίες εναντίον της γείτονος για δικτατορική εκτροπή του προέδρου της, εσύ δεν μπορείς να περιορίζεσαι στην συνήθη ατζέντα του Αιγαίου.

Εξοπλίζουμε αυτή την στιγμή (εμείς οι Έλληνες φορολογούμενοι) τους κροίσους Σαουδάραβες με συστοιχία Πάτριοτ (όπλα αμυντικά που βεβαίως γίνονται και επιθετικά), την στιγμή που ο πρόεδρος των ΗΠΑ, με αφορμή τον τεμαχισμό(!) του δημοσιογράφου Κασόγκι, θέτει ζητήματα δικαιωμάτων στην χώρα των Σαούντ. Αλλά, κυρίως, την στιγμή που στην βόρεια Υεμένη εξελίσσεται η (σύμφωνα με τον ΟΗΕ) μεγαλύτερη παγκοσμίως ανθρωπιστική κρίση, με εγκληματική ευθύνη, πέραν των Χούτι, και της Σαουδ. Αραβίας και των (επίσης «συμμάχων» μας) Ηνωμ. Αραβ. Εμιράτων. [Ο συνεχιζόμενος αιματηρός πόλεμος στον νότο της Αραβικής χερσονήσου  είναι ένας πόλεμος δι’ αντιπροσώπων (proxy war) κυρίως μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν στο έδαφος της Υεμένης.]

Υστ.1: Δυστοκία στα ανθρώπινα δικαιώματα επέδειξε και η προηγούμενη κυβέρνηση. Και τον σύντροφο Ντεμιρτάς, αρχηγό του HDP, εγκατέλειψε στην φυλακή της Αδριανούπολης χωρίς ένα δικό της διεθνές διάβημα, και τους 8 στρατιωτικούς ζητήσαντες άσυλο στην χώρα μας επεδίωξε, κατ’ απαίτηση Ερντογάν,  να εκδώσει στην Τουρκία και την αμαρτωλή Σαουδική Αραβία τελικά εξόπλισε με βλήματα. (Η συζήτηση, που προκλήθηκε τότε από την ΝΔ, δεν αφορούσε την αμαρτωλή χώρα προορισμού των βλημάτων, αλλά τους παράνομους μεσάζοντες της συναλλαγής!)

Υστ.2: Ποια άραγε η γνώμη της νομικής υπηρεσίας της Βουλής περί του συννόμου της διαθέσεως κονδυλίων των φορολογικών εσόδων της χώρας για την άμυνα τρίτης χώρας διαπράττουσας μάλιστα εγκλήματα πολέμου. Να διερευνήσει η υπηρεσία και το ενδεχόμενο ποινικής ευθύνης και της χώρας που εξοπλίζει την τρίτη αυτή χώρα. (Για τα εγκλήματα πολέμου Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη: https://news.un.org/en/story/2020/09/1072012 και  https://www.hrw.org/world-report/2020/country-chapters/yemen#)

Υστ.3: Σύμφωνα με την αναφορά της Melissa Parke, μέλους της ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για τον από εξαετίας πόλεμο στην Υεμένη, «δεν υπάρχουν καθαρά χέρια σ’ αυτόν τον πόλεμο». Αναφέρει δε η κ. Parke ονομαστικώς τις χώρες (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Καναδά) που εξοπλίζουν την Σαουδική Αραβία στον πόλεμο αυτό. Αύριο θα αναφέρει προφανώς και την δική μας χώρα.

Υστ.4: Ελευθέριος Βενιζέλος: «Το έθνος μου είναι πολύ μικρό για να διαπράξει τόσο μεγάλη ατιμία.»

Ενημέρωση 6/5/2021

 

FOREIGN POLICY FOR HUMAN RIGHTS AND AGAINST WAR CRIMES

Turkey's stubborn refusal to recognize the Armenian Genocide is indicative of how its government and the Turkish opposition (apart from the left-wing HDP) perceive human rights and the historical responsibilities of the once Ottoman state. And if the victims, at that time, - as they say - were the perpetrators, and the 1.5 million dead Armenians were a collateral loss of the WW1, then the same crime against humanity will be repeated. This is not just a matter for the Armenians, but also a matter for us. And for our foreign policy.

There is no doubt that Mitsotakis-Dendias foreign policy has achieved significant successes. Perhaps the biggest one is the cool and balanced response to Erdogan's unprecedented challenges, even with diplomatic distractions. It is not insignificant the fact that its ears remained closed towards the Sirens of the well-known group of hot-blooded Greek analysts, retired military staff, and journalists who for months have been shaping the climate (mainly by misinforming) and pushing for a hot episode ("first blow" etc) in the Aegean, during which episode the Greek-Turkish disputes will supposedly be resolved quickly.

At the same time, however, the government's difficulty in formulating a stable Greek foreign policy for the protection of human rights in delinquent countries is obvious, especially when these countries are neighboring our country. Our government underestimates a factor that in the post-Trump era plays a bigger role: human rights in the neighbor country, but also more widely in the Middle East.

When opposition journalists in neighboring Turkey are being persecuted, when the country's third party (HDP) is being threatened with abolition, when American policy, at least at the level of rhetoric, finally puts the charter of rights first and urges the UN to play such a role, when the EU institutions, albeit belatedly, make clear accusations against the neighbor country for dictatorial diversion of its president, then you should not confine yourself to the usual Aegean agenda.

We (the Greek taxpayers) are currently equipping  the, rich as Croesus, Saudis with a Patriot array (defensive weapons that of course may become aggressive), at a time when the US President, on the occasion of the dismemberment(!) of journalist Khashoggi, raises rights issues against the country of Sauds. But, mainly, at a time when the (according to the UN) world's largest humanitarian crisis is developing in northern Yemen, with the criminal responsibility of Saudi Arabia and (our also new "allies") the United Arab Emirates, in addition to Houthis. [The ongoing bloody war in the south of the Arabian Peninsula is a proxy war, mainly between Saudi Arabia and Iran on the Yemen’s ground.]

Postscript.1: Regarding human rights, the previous government was similarly problematic. It left comrade Demirtas, leader of the HDP, in prison in Edirne without an international initiative of its own, it sought to extradite to Turkey the 8 asylum seekers military officials, at Erdogan's request, and it eventually armed the sinful Saudi Arabia with shells. (The debate, then provoked by New Democracy’s party, was not about the sinful country of destination of the missiles, but about the illegal intermediaries of the transaction!)

Postscript.2: What is the opinion of the Parliament’s Legal Service regarding the legality of the allocation of funds of the country’s tax revenues for the defense of a third country that even commits war crimes. The Service should also investigate the possibility of criminal liability of the country that arms this third country. (For the war crimes committed by Saudi Arabia in Yemen: https://news.un.org/en/story/2020/09/1072012 and https://www.hrw.org/world-report/2020/country-chapters/ yemen #)

Postscript.3: According to Melissa Parke, member of the UN group of experts on the six-year war in Yemen, "there are no clear hands in this war". Ms. Parke names the countries (USA, Britain, France, Canada) that are arming Saudi Arabia in this war. Tomorrow she will obviously mention our country as well.

Postscript.4: Eleftherios Venizelos: "My nation is too small to commit such a great dishonesty."

 

10.    ΣΤΗΝ ΓΗ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ, ΣΤΗΝ ΓΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗΣ

Είμαστε όλοι Εβραίοι. Είμαστε όλοι Παλαιστίνιοι. Τι γίνεται όμως όταν Εβραίοι και Παλαιστίνιοι αλληλοσκοτώνονται;

Το 2018, εν μέσω διεθνούς κατακραυγής (ακόμη και από Εβραϊκές οργανώσεις), πέρασε στην Ισραηλινή Βουλή (με 62 υπέρ - 55 κατά - 2 αποχές) ο αμφιλεγόμενος «βασικός» (οιονεί συνταγματικός) νόμος που ορίζει ότι το Ισραήλ είναι «έθνος-κράτος του Εβραϊκού λαού». Τι σημαίνει αυτό; Το Ισραήλ (χωρίς τα Κατεχόμενα των 4 εκατομμυρίων Παλαιστινίων, που μοιράζονται μισοί-μισοί σε Γάζα και Δυτική όχθη) αριθμεί 8 εκατομμύρια κατοίκους, εκ των οποίων 6 εκ. είναι Εβραίοι και 2 εκ. Άραβες. Με βάση τον νόμο του 2018, οι πρώτοι απολαμβάνουν «εθνικά δικαιώματα» ενώ οι δεύτεροι μόνον «ανθρώπινα δικαιώματα». Τι σημαίνει αυτό;

Τα Ισραηλινά δικαστήρια, ενίοτε επικαλούμενα ακόμη και την Βίβλο, δικαιώνουν τα αυθαίρετα «εθνικά δικαιώματα» των εποίκων της γης του Ισραήλ, που τυχαίνει να είναι και γη των Παλαιστινίων. Προτάσσουν δηλαδή τα αυθαίρετα «εθνικά» εις βάρος των συγκεκριμένων «ανθρωπίνων». «Εθνικό» δικαίωμα είναι ό,τι νομίσεις ως εθνικό. Ανθρώπινο δικαίωμα είναι να μην εκδιώκεσαι ξαφνικά από το σπίτι που γεννήθηκες εσύ και οι παππούδες σου και οι παππούδες των παππούδων σου (επειδή πριν χιλιάδες χρόνια έζησε εκεί ο περιούσιος λαός του Ιησού του Ναυή και των διαδόχων του – αφού πρώτα ο περιούσιος Ιησούς του Ναυή είχε θανατώσει μέχρις ενός τους ατυχείς Αμοραίους, προηγούμενους κατοίκους της ίδιας περιοχής!).

Η πρόσφατη απόφαση εκδίωξης των Αράβων-Ισραηλινών (δηλαδή πολιτών Ισραηλινών που είναι Άραβες) της Σέιχ-Τζάρα (γειτονιάς στην βορειο-ανατολική Ιερουσαλήμ – γειτονιάς Αραβικής όπως δείχνει και η ονομασία), για να εγκατασταθούν εκεί υπερ-«ορθόδοξοι» Εβραίοι-Ισραηλινοί, έδωσε την αφορμή που οι ακραίοι και των δύο πλευρών περίμεναν από καιρό. Οι δικαιολογημένες διαδηλώσεις των υπό δίωξη (υπό εθνοκάθαρση;) Αράβων-Ισραηλινών κατεστάλησαν βιαίως, ενώ αμέσως μετά ξεκίνησαν οι εκατέρωθεν βομβαρδισμοί μεταξύ Γάζας και Ισραήλ (αυτοσχέδιες ρουκέτες εναντίον υπερσύγχρονων πυραύλων), με αποτέλεσμα δεκάδες νεκρούς μέχρι τώρα και στις δύο πλευρές.

Το σύστημα απλής αναλογικής του Ισραήλ έχει από χρόνια καταστήσει τα ακραία Εβραϊκά θρησκευτικά κόμματα ρυθμιστές της πολιτικής ζωής. Ο (με εκκρεμείς βαρύτατες ποινικές κατηγορίες) Νετανιάχου κυβερνάει επί χρόνια με την στήριξη αυτών των ακραίων κομμάτων του 1 ή του 2%. Τι ζητούν τα ακραία αυτά κόμματα που ιδιότυπα κυβερνούν την χώρα (επηρεάζοντας πολύ περισσότερα πράγματα από ό,τι δείχνουν τα ποσοστά τους); Ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ζητάει η Χαμάς και τα άλλα ακραία θρησκευτικά κόμματα των Παλαιστινίων: Να εξαφανισθούν από προσώπου γης οι Άλλοι. Ο ορισμός της μισαλλοδοξίας. Της ασθένειας χωρίς φάρμακο και χωρίς εμβόλιο ανοσίας.

Υστ.1: Οι εδώ υπέρμαχοι εθνικών-δικαιωμάτων-υπεράνω-των-ανθρωπίνων-δικαιωμάτων, γνωστοί αναλυτές, απόστρατοι και δημοσιογράφοι, κήρυκες των νέων εθνικών συμμαχιών μας, υποστηρίζουν αντίθετες αξίες σε Κύπρο και Ισραήλ. Μη-απαρτχάιντ εδώ, απαρτχάιντ εκεί.

Υστ.2: Για να καταλάβουμε τον σκοταδισμό των φανατικών Εβραίων «ορθοδόξων», αρκεί να δούμε τι συνέβη στο Όρος Μερόν, όπου προ ημερών συγκεντρώθηκαν, αντί 1000 όπως είχε επιτραπεί από το Υπουργείο Θρησκευτικών Υποθέσεων(!) της χώρας, 100.000 υπερ-ορθόδοξοι, για να γιορτάσουν χορεύοντας και τραγουδώντας. Η εξέδρα, ως γνωστόν, κατέρρευσε και είχαμε 45 νεκρούς και 100 σοβαρά τραυματίες.

Υστ.3: Οι σκοταδιστές όλου του κόσμου, ανεξαρτήτως θεού, αλληλοτροφοδοτούνται. Η μισαλλοδοξία τούς ενώνει αιωνίως μόνον για να πολεμούν αλλήλους.

Ενημέρωση 13/5/2021

 

ON THE LAND OF ISRAEL, ON THE LAND OF PALESTINE

We are all Jews. We are all Palestinians. But what happens when Jews and Palestinians kill each other?

In 2018, amid an international outcry (even by Jewish organizations), the controversial "basic" (quasi-constitutional) law, stating that Israel is a "nation-state of the Jewish people", passed in the Israeli Parliament (with 62 for - 55 against - 2 abstentions). What does this mean? Israel (excluding the Occupied Territories and the 4 million Palestinians, who are half-divided between Gaza and the West Bank) has a population of 8 million, of whom 6 million are Jews and 2 million are Arabs. Under the 2018 law, the former enjoy "national rights" whereas the latter enjoy only "human rights". What does this mean?

Israeli courts, sometimes even invoking the Bible, justify the arbitrary "national rights" of the settlers of the land of Israel, which also happens to be land of the Palestinians. In other words, they impose the arbitrary "national" over the specific "human". "National" right is what you consider to be national. Human right is not to be suddenly expelled from the house where you and your grandparents and your grandparents’ grandparents were born (because thousands of years ago the chosen people of Joshua and his successors lived there - after the chosen Joshua first had killed all the unfortunate Amorites, previous inhabitants of the same region!).

The recent decision to expel the Arab-Israelis (ie, Israeli-citizens who are Arabs) from Sheikh-Jarah (a neighborhood in north-east Jerusalem - an Arab neighborhood as the name suggests), in order there to settle ultra-Orthodox Jewish Israelis, has given rise to what the extremists of both sides were waiting for a long time. Justified demonstrations of the persecuted (ethnic cleansing?) Arab-Israelis were violently suppressed, and immediately afterwards the bombardment between Gaza and Israel began (improvised rockets against state-of-the-art missiles), resulting so far in dozens of victims on both sides.

Israel's completely proportional representation has for years made extremist Jewish religious parties the regulators of political life. Netanyahu has been in power for years (with pending very serious criminal charges) with the support of these extremist little parties. What do these extremist parties that with their particularity govern the country, want (affecting many more things than their percentages show)? Exactly the opposite of what Hamas and the other extreme Palestinian religious parties are demanding: Eliminate the Others from the face of the earth. The definition of intolerance. The disease that has neither a drug and nor a vaccine of immunity.

PS. 1: The here proponents of national-rights-above-human-rights, well-known analysts, retired military officers, and journalists, preachers of our new national alliances, advocate opposite values ​​in Cyprus and Israel. Not apartheid here, apartheid there.

PS. 2: To understand the obscurantism of the fanatical Jewish "Orthodox", it is enough to see what happened on Mount Meron, where a few days ago, instead of 1000 as allowed by the Ministry of Religious Affairs (!), 100,000 ultra-Orthodox gathered to celebrate by dancing and singing. The podium, as is well known, collapsed and we had 45 dead and 100 seriously injured.

PS. 3: The obscurantists of all the world, regardless of religion, feed each other. Intolerance eternally unites them only to fight each other.

 

11.    ΟΙ ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΧΑΡΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗΣ

Ξαφνικά βλέπεις ένα μήνυμα στο κινητό που λέει ότι έχεις μια ώρα στην διάθεσή σου να εκκενώσεις το σπίτι σου. Ζεις σε μια από τις πιο φτωχές περιοχές του πλανήτη. Λωρίδα της Γάζας λέγεται. Έχει έκταση όση η  μισή Κέρκυρα και πληθυσμό όσο η μισή Αθήνα. Υποδομές ελάχιστες, το νερό που πίνεις βρώμικο, το φαγητό λειψό και οι φράκτες γύρω σου φτιαγμένοι από τους έξω. Μπροστά η θάλασσα σού ανήκει μόνο μέχρι τα 3 μίλια. (Πέραν αυτών καραδοκούν τα πυρά της Ισραηλινής ακτοφυλακής.) Και το σπίτι, που με βάσανα και όνειρα έφτιαξες, πρόκειται εντός μιας ώρας να βομβαρδισθεί. Αρπάζεις τα παιδιά σου και με την γυναίκα σου τρέχετε αλλόφρονες στο πλησιέστερο καταφύγιο. Οι βόμβες όμως πλήττουν και το καταφύγιο. Η οικογένεια ξεκληρίζεται.

Το Ισραήλ έχει το δικαίωμα στην αυτοάμυνα. Το Ισραήλ δεν έχει το δικαίωμα στην επίθεση, όταν σ’ αυτή θανατώνονται, εκ των 232, 39 γυναίκες και 65 παιδιά (που δεν ήταν μαχητές της Χαμάς!). Το ανέντιμο Ισραήλ προειδοποιεί με SMS τα θύματά του, ώστε να δείξει ότι διεξάγει έντιμο πόλεμο. Το Ισραήλ, ως συνολική κοινωνία, στα χρόνια του διεφθαρμένου Νετανιάχου έχει μετατοπισθεί στην άκρα δεξιά. Ο νόμος περί «έθνους-κράτους του Εβραϊκού λαού» του 2018 διακήρυξε και επισήμως αυτό που ίσχυε στην πράξη επί χρόνια: ένα καθεστώς απαρτχάϊντ εις βάρος των 2 εκ. Ισραηλινών πολιτών Αραβικής καταγωγής. Μόνον η ηρωική Standing Together, οργάνωση Εβραίων και Αράβων Ισραηλινών, έμεινε να αγωνίζεται κατά του απαρτχάιντ και του πολέμου.

Όλες οι Δυτικές κυβερνήσεις, τις μέρες αυτές, υπέδειξαν ως υπαίτια της αιματοχυσίας την Χαμάς – την οργάνωση των φανατικών  ισλαμιστών που εδώ και χρόνια βάλλει με ρουκέτες κατά αμάχων του Ισραήλ. Η Χαμάς, χρηματοδοτούμενη από το Ιράν (παλιά και από την σύμμαχό μας Σαουδ. Αραβία), μοιράζει επιδόματα στους χιλιάδες ανέργους της Γάζας. Η Χαμάς είναι η απόλυτη νομιμοποίηση του Νετανιάχου. (Όσο και ο Νετανιάχου είναι η απόλυτη νομιμοποίηση της Χαμάς.)

Αναρωτιόταν χθες κάποιος δικός μας (αγεωγράφητος) γεωπολιτικός αναλυτής  των ημερών: Γιατί αυτά γίνονται στην Γάζα (της Χαμάς) ενώ στην Δυτική Όχθη (της PLO), όπου ζουν άλλα 2 εκ. Παλαιστινίων, κανείς δεν αντιδρά; Στην Δυτική Όχθη, λοιπόν, δεν μπορεί κανείς να αντιδράσει. Εδώ, με  έκταση λίγο μικρότερη από την Κρήτη, οι Παλαιστίνιοι ελέγχουν μόνο το 40%, κι αυτό χωρισμένο σε δεκάδες μικρά κομμάτια γης. Το υπό Ισραηλινό έλεγχο 60% της Δυτικής Όχθης, η «Ζώνη C», είναι η περιοχή όπου επί δεκαετίες γίνονται παράνομοι Εβραϊκοί εποικισμοί (με 0,5 εκ. Εβραίους εποίκους σήμερα – που σου λένε ότι η γη τους ανήκει από τα χρόνια της Βίβλου). (Πράγματι, πολλά Ισραηλινά δικαστήρια δέχονται ως Εβραϊκό τίτλο ιδιοκτησίας του Αραβικού ακινήτου την Εβραϊκή Βίβλο.)

Όλος ο εσμός των παραπληροφορούντων το Ελληνικό κοινό αναλυτών, στρατιωτικών ε.α. και δημοσιογράφων προδίδονται από την αντίφασή τους υπέρ των Εβραίων εποίκων στο Ισραήλ, εναντίον των Τούρκων εποίκων στην Κύπρο, υπέρ του απαρτχάιντ στο Ισραήλ, κατά του απαρτχάιντ στην Κύπρο. Διότι το κύριο πρόβλημα στην Μέση Ανατολή είναι οι φυλετικές διακρίσεις και οι (κατά το διεθνές δίκαιο – που επικαλούμαστε όποτε συμφέρει!) παράνομοι Εβραϊκοί εποικισμοί.

Την δεκαετία του 1970 (σε αντίθεση προς τους γεωπολιτικούς παλαιάς κοπής) ο γεωγράφος Υβ Λακόστ, μέσα από  το περιοδικό ‘Hérodote’, αναφερόμενος τότε στο Βιετνάμ, έδειξε ότι μόνον ο λεπτομερής χάρτης με τους καμένους ορυζώνες στην χώρα μπορεί να δείξει την αλήθεια. Και, τώρα, στον συγκεκριμένο λεπτομερή χάρτη της Δυτικής Όχθης (και όχι στον αφηρημένο γεωπολιτικό), μπορεί κανείς να δει, στις Ζώνες Α και Β, τα δεκάδες τσεκ-πόιντς που μετατρέπουν σε πολυνησία το εναπομείναν Αραβικό έδαφος. Με καθημερινούς, εξευτελιστικούς ελέγχους εις βάρος των Αράβων που μετακινούνται για λόγους εργασίας ή υγείας από νησίδα σε νησίδα. Με την όχθη, βεβαίως, της «Δυτικής Όχθης» να είναι εντελώς απαγορευμένη για τους Άραβες.

Υστ.1: Ο Λακόστ, το 1976, εξέδωσε ένα μικρό βιβλίο με τίτλο ‘Ο Σκοπός της Γεωγραφίας Είναι να Κάνει Πόλεμο’, μια μαχητική διακήρυξη κατά του ρόλου της παραδοσιακής Γεωγραφίας και Γεωπολιτικής που, δια της δήθεν απολίτικης ανάλυσης, υποστηρίζει την κρατική αυθαιρεσία.

Υστ.2: Η κλασική σχολή της γεωπολιτικής έχει πάντα μια αφ’ υψηλού θέαση των πραγμάτων (οιονεί αποικιοκρατική). Έχει πάντα μια διπλή υπερ-οψία, που δεν επιτρέπει στον υπερ-όπτη να καταλάβει τι γίνεται στο πεδίο. (Αν και, μάλλον, ο υπερ-όπτης δεν επιθυμεί ποτέ να καταλάβει.) Ο Λακόστ και η σχολή τού Hérodote, αντιθέτως, χαμηλώνουν την πτήση και τραβάνε φωτογραφίες από χαμηλά για να αποκαλύψουν τι πραγματικά συμβαίνει στο πεδίο. Πόσα εγκλήματα πολέμου διαπράχθηκαν εδώ.

Ενημέρωση 25/5/2021

 

THE TRUE MAPS OF PALESTINE

Suddenly you see a message on your cell phone saying that you have an hour to evacuate your house. You live in one of the poorest regions of the world. It is called the Gaza Strip. It is an area half the area of Corfu with a population half the population of Athens. The infrastructure here is poor, the water you drink is dirty, the food is always insufficient, and the fences, around you, are made by them outside. In front of you, the sea which belongs to you only up to 3 miles. (Beyond that, the Israeli Coast Guard is in wait.) And the house you have built with pain and a lot of dreams will be bombed within an hour. You snatch your children and run as a mad to the nearest shelter with your wife. But the bombs hit also the shelter. The family is wiped out.

Israel has the right to self-defense. Israel has not the right to attack when, out of 232 humans having been killed, there are 39 women and 65 children (who were not Hamas’ fighters!). Dishonest Israel warns its victims via SMS to show that it is waging an honest war. Israel, as a whole, in the years of the corrupt Netanyahu has shifted to the far right. The 2018 law of the "nation-state of the Jewish people" officially declared what was in practice for years: an apartheid regime against 2 million Israeli citizens of Arab origin. Only the heroic Standing Together, an organization of Jewish and Arab Israelis, remained to fight against apartheid and war.

The Western governments, these days, have blamed Hamas for the bloodshed - the Islamist extremist organization that has been firing rockets against Israeli civilians for years. Hamas, funded by Iran (and formerly by our ally Saudi Arabia), distributes benefits to thousands of unemployed people in Gaza. Hamas is the absolute legitimacy of Netanyahu. (As much as Netanyahu is the absolute legitimacy of Hamas.)

One of our geopolitical analysts of the day wondered yesterday: Why is this happening in Gaza (of Hamas) while in the West Bank (of the PLO), where another 2 million Palestinians live, no one reacts? Well, in the West Bank no one can react. Here, with an area slightly smaller than Crete, the Palestinians control only 40%, and this is divided into dozens of small plots of land. The Israeli-controlled 60% of the West Bank, the “Zone C”, is for decades the site of illegal Jewish settlements (with 0.5 million Jewish settlers today – who argue that the land belongs to them since the Bible years). (Indeed, many Israeli courts accept the Hebrew Bible as the Jewish title of the Arab property.)

The whole mass of the misinforming the Greek public analysts, retired military officers, and journalists are being unmasked by their contradiction in favor of the Jewish settlers in Israel, against the Turkish settlers in Cyprus, in favor of apartheid in Israel, against apartheid in Cyprus. Because the main problem in the Middle East is racial discrimination and the (under the international law - which we invoke whenever it suits us!) Illegal Jewish settlements.

In the 1970s (as opposed to the old-fashioned geopolitics) the geographer Yves Lacoste, through the magazine ‘Hérodote’, referring to Vietnam at the time, showed that only a detailed map of the burned rice fields in the country could show the truth. And now, in this particular detailed map of the West Bank (and not in the abstract geopolitical map), one can see, in Zones A and B, the dozens of checkpoints that turn the remaining Arab territory into a mosaic of islets. With daily, humiliating checks to the detriment of Arabs who move from islet to islet for work or health. With the bank of the "West Bank", of course, being completely forbidden to the Arabs.

PS.1: Lacoste, in 1976, published a small book entitled “The Purpose of Geography Is to Make War”, a bold proclamation against the role of traditional Geography and Geopolitics which, through a supposedly apolitical analysis, supports state arbitrariness.

PS.2: The classical school of geopolitics always has a (quasi-colonial) view of things from above. It always has an over--view, which does not allow the over-viewer to understand what happens on the field. (Though the over-viewer probably never wants to understand.) Lacoste and Hérodote's school, on the other hand, lower the flight to take photos from a small distance and reveal what is really going on, on the field. How many war crimes have been committed here.

 

12.    ΜΝΗΜΗ ΦΙΛΗ ΚΟΡΩΝΑΚΗ

Διάβασα κάποτε τα έγγραφα εκτοπίσεως του Φίλη Κορωνάκη «εις την νήσον Γυάρον». Επρόκειτο κατά τας γραφάς αυτάς περί «λίαν επικινδύνου εις την δημοσίαν τάξιν και ασφάλειαν… περί επικινδύνου προσωπικότητος…  και περί επικινδύνου να ασκήσει επιρροήν εις τους κατοίκους της περιοχής του.» Την επόμενη χρονιά ίδια πάλι διατύπωση ανανέωσης της εκτοπίσεως εις την ιδίαν νήσον. Οι τότε φύλακες της πατρίδος (αυτοί που απέσυραν την Ελληνική μεραρχία από την Κύπρο και, λίγο παλαιότερα, απάλλαξαν τον εγκληματία πολέμου Μέρτεν κατά απαίτηση της μεταπολεμικής Γερμανίας) εθεώρουν τον Φίλη Κορωνάκη «εθνικώς» επικίνδυνο. Τα κάτωθι των εγγράφων εκτοπίσεως υπογράφοντα ονόματα κερκυραϊκά. Ποτέ ο Φίλης δεν εστράφη εναντίον τους σε προσωπικό επίπεδο.

Τον θυμάμαι, τα τελευταία χρόνια, να αγωνίζεται για την ιστορική μνήμη του Λαζαρέτου. Μου έλεγε ότι τότε το είχαν συνήθειο να λένε ο ένας στον άλλον: «αν σύντροφε κάποιος από μας βγει ζωντανός από αυτή την περιπέτεια, να έρχεται να αφήνει κάθε χρόνο ένα λουλούδι πάνω στο χώμα αυτό». Ο ίδιος το τήρησε ευλαβικά μέχρι τέλους.

Τώρα θυμάμαι ένα πρωινό, πριν κάποια χρόνια, να χτυπάει η πόρτα, να ανοίγω και να βλέπω τον Λεωνίδα και πίσω του τον Φίλη. Είχαν οι δυο τους τον ίδιο πράο χαρακτήρα και πάλευαν και οι δύο για την ιστορική μνήμη αλλά και για την λήθη των εμφυλιοπολεμικών παθών. Τώρα που το φίδι του φασισμού σηκώνει πάλι κεφάλι στην Ευρώπη, θα έχουν πολλά να μας διδάξουν οι δυο τους από εκεί ψηλά.

Καλό Ταξίδι Φίλη Κορωνάκη και σε ευχαριστούμε.

Ενημέρωση 26/6/2021

 

13.    ΕΙΜΑΣΤΕ Ή ΜΑΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ;

Για το ζήτημα του καταλογισμού ενός εγκλήματος στον δράστη, ο διακεκριμένος Κερκυραίος γιατρός-νευρολόγος Κώστας Σπίγγος, τακτικός αρθρογράφος της ‘Ε’, παρουσίασε σε πρόσφατο άρθρο του την επιστημονική διάκριση μεταξύ ψυχοπάθειας και ψυχασθένειας. Η ψυχοπάθεια, μας λέει ο κ. Σπίγγος, είναι κάτι που εμείς οι ίδιοι «είμαστε», και τότε έχουμε καταλογισμό των πράξεών μας, ενώ η ψυχασθένεια είναι κάτι που «μας συμβαίνει», και τότε δεν έχουμε καταλογισμό των πράξεών μας.

Υπάρχει όμως και μια τρίτη περίπτωση, κατά την οποία το έγκλημα γίνεται γιατί ο δράστης, χωρίς να είναι ψυχασθενής ή ψυχοπαθής, βρίσκεται παγιδευμένος σε μια αλληλουχία αρνητικών συμπτώσεων. Εδώ ο δράστης, στο τέλος, αναγνωρίζοντας την πλήρη προσωπική του ευθύνη, αυτοκτονεί, μη αναζητώντας καμία δικαιολογία. Σ’ αυτή την περίπτωση αυτό που συμβαίνει φαίνεται ταυτόχρονα και να «μας συμβαίνει» και να «είμαστε».

Η αρχαία τραγωδία συνίσταται στο ότι διέκρινε αυτή την τρίτη συνθήκη, για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία: Υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες και «είμαστε» και «μας συμβαίνει». Αυτή είναι και η καίρια διαφορά μεταξύ αρχαίας και μεταγενέστερης (ρωμαϊκής, ελισαβετιανής, νεώτερης) τραγωδίας. Μετά την μοναδική περίοδο της αθηναϊκής τραγωδίας (σύγχρονης της αθηναϊκής  δημοκρατίας όχι τυχαίως), η τραγωδία, ως είδος ποίησης και αφήγησης, δεν ξανα-απέκτησε αυτή την ιδιαίτερη αίσθηση ατομικής και συλλογικής ευθύνης και ατομικού και συλλογικού αυτό-καταλογισμού.

Και επειδή αυτές τις μέρες, στο θέατρο του Μον-Ρεπό, θα απολαύσουμε τον ‘Οθέλλο’ του Σαίξπηρ, ναι, δεν υπάρχει κακός Ιάγος στο αρχαίο θέατρο, δεν υπάρχει Λαίδη Μάκβεθ, δεν υπάρχει βασιλιάς Ληρ, Άμλετ ή Ριχάρδος Γ’ στο αρχαίο θέατρο. Στο αρχαίο θέατρο υπάρχει Οιδίπους, υπάρχει Μήδεια, υπάρχει Φαίδρα, υπάρχει Δηιάνειρα, υπάρχουν Αντιγόνη και Κρέων, και όλοι αυτοί οι ήρωες και ηρωίδες εκκινούν από αγαθά και ειλικρινή αισθήματα για να καταλήξουν (μέσω της αριστοτελικής ‘περιπέτειας’) στο μεγάλο θανατικό.

Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει κανείς αν συγκρίνει ομώνυμες τραγωδίες διαφορετικών εποχών, με χαρακτηριστικότερη την ‘Αντιγόνη’ του Σοφοκλή και του Μπρεχτ. (Στον Σοφοκλή, ο Κρέων έχει δίκιο όσο και η Αντιγόνη, ενώ στον Μπρεχτ ο Κρέων είναι ο Χίτλερ.) Ή την ‘Φαίδρα’/‘Ιππόλυτο’ του Ευριπίδη, του Σενέκα και του Ρακίνα. Ή την ‘Μήδεια’ του Ευριπίδη και του Σενέκα. Ή την ‘Ιφιγένεια’ του  Ευριπίδη και του Ρακίνα. Ή τον ‘Αγαμέμνονα’ του Αισχύλου και του Σενέκα. Οι αρχαίοι τραγικοί, εν αντιθέσει προς τους νεώτερους, δεν περιέγραψαν τους ήρωες τους ως παθολογικά κακούς. Οι αρχαίοι τραγικοί δεν υπήρξαν ηθικολόγοι.

Υστ. Το παρόν άρθρο, βεβαίως, ουδεμία σχέση έχει με την συγκυρία των πρόσφατων στυγερών εγκλημάτων. Έχει μόνο σχέση με την αρχαία τραγική διδασκαλία μιας υπεύθυνης κοινωνίας με πλήρη ευθύνη και πλήρη καταλογισμό όλων για όλα, ακόμη κι όταν όλοι φαίνονται εκ πρώτης όψεως αμέτοχοι κι αθώοι.

Ενημέρωση 29/6/2021

 

14.    ΕΝΑΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΟΘΕΛΛΟΣ

Ιδού τα λόγια του Ιάγου στον ‘Οθέλλο’ του Σαίξπηρ: «Εκείνον αν υπηρετώ, υπηρετώ εμένα. Δεν με κρατούν κοντά σ’ αυτόν ή χρέος ή αγάπη, πλην μόνον οι μυστικοί σκοποί μου… Δεν είμαι εκείνος που είμαι.» (Μτφρ. Δ. Βικέλα). Στην ομώνυμη όπερα του Βέρντι, ο Ιάγος είναι ακόμη πιο κυνικός και μακιαβελικός: Credo in un Dio crudel! («Πιστεύω σε έναν ανελέητο Θεό!» - λιμπρέτο Αρρίγκο Μπόιτο).

Στον ‘Οθέλλο’ όλοι οι ήρωες είναι ελεεινοί και τρισάθλιοι. Όλοι, εκτός από την Δυσδαιμόνα. Αλλά κι αυτή: τι όνομα είναι τούτο που της έδωσε ο Τζιράλντο Σίνθιο, ο συγγραφέας της νουβέλας που ενέπνευσε τον Σαίξπηρ; Δυσ-δαιμόνα. Το αμάρτημά της, κατά τον Σίνθιο, ήταν ότι, Βενετσιάνα αρχόντισσα ούσα, παντρεύτηκε Μαυριτανό, πράξη άκρως προκλητική εκείνη την εποχή στην «λευκή» Βενετία. Κι εκεί αρχίσαν όλα.

Ο Οθέλλος, τρομερός πολεμιστής στην υπηρεσία της Γαληνοτάτης, είχε ένα μόνιμο «ελάττωμα»: ήταν μαύρος, Μαυριτανός. Αλλά είχε κι ένα ακόμη πιο βαθύ, πραγματικό τώρα, ελάττωμα: ως «διαφορετικός» διακατεχόταν από ένα σύμπλεγμα ανασφάλειας, μωροπιστίας και τυφλής ζήλειας έναντι της γυναίκας του (αισθήματος αυτοτροφοδοτούμενου).

Στον Ιάγο αφιερώνονται σχεδόν τετραπλάσιοι στίχοι από αυτούς του Οθέλλου. Ο Βέρντι ήθελε την όπερά του να την πει ‘Ιάγος’. (Διαφωνούσε ο Μπόιτο.) Όλοι εδώ (στο θεατρικό έργο και στην όπερα) είναι κακοί, αλλά, χωρίς το Ιάγο, αυτόν τον χωρίς αιτία υποδειγματικό πανούργο και παλιάνθρωπο της παγκόσμιας γραμματείας, δεν θα γινόταν τίποτα. Ναι, το ότι τον υποσκέλισε ο Κάσιος, ως υπαρχηγός του Οθέλλου, και το ότι είχε κάποιες υποψίες περί απιστίας της δικής του γυναίκας δεν είναι αιτίες για ένα τέτοιο υψηλής ευφυΐας σχέδιο καταστροφής τόσων ανθρώπων. Τα είχε σχεδιάσει όλα ο Ιάγος, στρέφοντας τον έναν εναντίον του άλλου, ώστε στην καταστροφή να μην εμφανίζεται αυτός ως ένοχος (μέχρι, στο τέλος του έργου, να αποκαλυφθεί το σατανικό του σχέδιο).

Λέει ο Νίτσε στο πρώτο αφοριστικό του βιβλίο, ‘Ανθρώπινο, Πολύ Ανθρώπινο’: «Η ιστορία φαίνεται να δίνει τις ακόλουθες οδηγίες σχετικά με την ανάδειξη της μεγαλοφυΐας: να κακομεταχειρίζεσαι και να βασανίζεις τους ανθρώπους, εκμεταλλευόμενος τα πάθη του φθόνου, της ζήλειας, του μίσους και της αντιπαλότητας. Να οδηγείς στα άκρα τον έναν εναντίον του άλλου… Όποιος θα γνώριζε το πώς έχει δημιουργηθεί η μεγαλοφυΐα, θα ήθελε να εφαρμόσει την συνήθη διαδικασία της φύσης, θα έπρεπε δηλαδή να είναι ακριβώς τόσο κακόβουλος και αδίστακτος όσο η φύση.» (Κι ακολουθεί, πρέπει να σημειώσουμε, μια φράση του Γερμανού φιλοσόφου για το μήπως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.)

Η τραγωδία είναι δράση, δράμα και λόγος περί του τελικού κορυφαίου κακού. Όμως, ενώ στην αρχαία αθηναϊκή τραγωδία, οι ήρωες είναι αρχικώς καλοί για να κάνουν στο τέλος κακό ο ένας εναντίον του άλλου, στην Ελισαβετιανή τραγωδία οι ήρωες είναι από την αρχή μέχρι το τέλος κακοί. Πρόκειται (παρά την προσθήκη χορού στην παράσταση που είδαμε προχθές) για δύο διαφορετικά είδη με υπεροχή, ως προς την σύλληψη, του πρώτου.

Ο Έλληνας Οθέλλος, Γιάννης Μπέζος, έπαιξε όπως θα τον ήθελε ο Σαίξπηρ. Πώς αλλιώς θα απέδιδε την μωροπιστία και τις λοιπές αδυναμίες χαρακτήρος, αν ο ηθοποιός δεν προερχόταν από την κωμωδία με τους ξεχωριστούς γνώριμους μορφασμούς της; Ο Έλληνας Ιάγος, Αιμίλιος Χειλάκης, εξαιρετικός Ιάγος. Ήταν μια θαυμάσια παράσταση-διδασκαλία που απόλαυσαν οι Κερκυραίοι τις μέρες αυτές.

Ενημέρωση 6/7/2021

 

A GREEK OTHELLO

Here are the words of Iago in Shakespeare's ‘Othello’: “In following him, I follow but myself; not for love or duty, but only for my secret purposes. I am not what I am.” In Verdi's opera of the same name, Iago is even more cynical and Machiavellian: Credo in un Dio crudel! (“I believe in a cruel God!” - libretto by Arrigo Boito).

In ‘Othello’, all the heroes are miserable and merciless. Everyone except Dysdaimona. But she too: what is this name given to her by Giraldi Cinthio, the author of the novel that inspired Shakespeare? Dys-demon. Her sin, according to Cinthio, was that, being a Venetian noblewoman, she married a Moor, a very provocative act at that time in ‘white’ Venice. And that's where it all started.

Othello, a formidable warrior in the service of Serenissima, had a permanent ‘flaw’: he was black, Moor. But he also had an even deeper, real now, flaw: as ‘different’ he was possessed by a complex of insecurity, gullibility and blind jealousy towards his wife (self-feeding feeling).

Almost four times more verses than Othello’s are dedicated to Iago. Verdi wanted to call his opera ‘Iago’. (Boito disagreed.) Everyone here (in the play and in the opera) is bad, but, without Iago, this without cause exemplary cunning and slander man of the world letters, nothing would have happened. Yes, the fact that he was passed over by Cassio as Othello's deputy leader and the fact that he had some suspicions about his own wife's infidelity are not grounds for such a high-intelligence plan to destroy so many people. Iago had planned everything, turning them against each other, so that in the catastrophe he would not appear guilty (until, at the end of the play, his satanic plan was revealed).

In his first aphoristic book, ‘Human, Very Human’, Nietzsche says: “History seems to give the following instructions about the rise of genius: to mistreat and torture people, exploiting the passions of envy, jealousy, hatred and rivalry. To lead people to the extreme ends against each other… Whoever knows how genius was created, would like to follow the usual process of nature, that is, they should be just as malicious and ruthless as nature.” (And then, we must note, there is a quote by the German philosopher as to whether this is not really the case.)

Tragedy is action, drama and discourse about the ultimate and highest evil. But, while in the ancient Athenian tragedy, the heroes are initially good to finally end up hurting each other, in the Elizabethan tragedy the heroes are bad from the beginning to the end. These (despite the addition of chorus to the performance we saw these days) are two different genres with, in terms of conception, superiority of the first one.

The Greek Othello, Giannis Bezos, played as Shakespeare would have liked. How else would he express gullibility and other character weaknesses if the actor did not come from comedy with its distinctly familiar grimaces? The Greek Iago, Emilios Cheilakis, was an excellent Iago. It was a wonderful theatrical performance that people of Corfu enjoyed these days.

 

15.    ΤΑΛΙΜΠΑΝ: ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ

Να, λοιπόν, που η ιστορία δεν πορεύεται μόνο προς τα μπρος. Ο «μεσαίωνας» των Ταλιμπάν επέστρεψε στην Καμπούλ μετά από 20 χρόνια «δυτικών» πειραματισμών μετά πολλών πειρασμών (και εξ ίσου πολλής οικονομικής διαφθοράς). Ο τετραπλάσιος, υπερ-εξοπλισμένος, αλλά με χαμηλότατο ηθικό, επίσημος Αφγανικός στρατός ηττήθηκε από τους αντάρτες Ταλιμπάν μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες.

Η συμφωνία της Ντόχα του 2020 μεταξύ ΗΠΑ και Ταλιμπάν, για την αποχώρηση των Αμερικανικών στρατευμάτων, έγινε χωρίς την παρουσία της τότε επίσημης Αφγανικής κυβέρνησης. (Τυπική συμπεριφορά Τραμπ έναντι συμμάχων – όμοια με την εγκατάλειψη των Κούρδων συμμάχων του την ίδια εποχή στην Συρία). Ο Μπάιντεν, σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ, πυροδότησε, λίγους μήνες μετά την εκλογή του, την νέα ανθρωπιστική καταστροφή στην περιοχή, τις συνέπειες της οποίας θα δοκιμάσουν πρώτες οι Αφγανές γυναίκες στο πετσί τους.

Μπούργκα, παιδικοί γάμοι, περιορισμοί στην εκπαίδευση και την εργασία των γυναικών, γυναικοκτονίες για όσες παραβιάζουν τους «κανόνες».  Ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν μίλησε χθες για τα γυναικεία δικαιώματα που προβλέπει η Σαρία (ο θρησκευτικός νόμος), αποφεύγοντας να μιλήσει για τα («δυτικά») φυσικά δικαιώματα που φέρει ο άνθρωπος από την γέννησή του, ανεξαρτήτως φύλου, φυλής ή τάξης.

Ιδού πάντως δύο χαρακτηριστικά αποσπάσματα από ένα περσινό άρθρο της Fatima Faiziν στους NYT στις 6 Σεπτεμβρίου 2020 (πολύ δηλαδή πριν επιστρέψουν οι Ταλιμπάν στην πρωτεύουσα):

«Ακόμα και στην Καμπούλ, γυναίκες που δεν καλύπτουν πλήρως τα μαλλιά τους ή που εμφανίζονται δημόσια με έναν άνδρα που δεν είναι μέλος της οικογένειας, δέχονται μερικές φορές κατάρες ή επιθέσεις από άνδρες. Οι γάμοι παιδιών είναι συχνοί στις αγροτικές περιοχές. Εκατοντάδες χιλιάδες Αφγανά κορίτσια δεν παρακολουθούν σχολείο.»

«Η κ. Yari έχει εξέχουσα εργασία. Εξετάζει υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αστικών δικαιωμάτων εισαγόμενες από δημοσίους υπαλλήλους στην Αμερικανικής στήριξης κυβέρνηση της Καμπούλ. Είναι μια θέση που θα ήταν αδιανόητη για μια γυναίκα υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν, αλλά αυτό δεν παρέχει καμία ασφάλεια έναντι παρενοχλήσεων ή σκληρών αποφάσεων. Όταν προσπαθούσα, λέει η κ. Yari, να δραπετεύσω από έναν παιδικό γάμο, δεν ένιωθα τόσο άγχος όσο νιώθω τώρα. Ακόμα αισθάνομαι πίεση σε πολλά επίπεδα. Φοράω άραγε μακιγιάζ ή όχι; Φοράω το μαντήλι μου; Φοράω σφιχτά ή χαλαρά ρούχα;»

(Η κ. Yari, μετά την δραπέτευσή της από τον υποχρεωτικό παιδικό γάμο, ταξίδεψε με την βοήθεια Αμερικανών στρατιωτών στην Αμερική, σπούδασε στο Columbia και επέστρεψε στην πατρίδα της για να προσφέρει τις υπηρεσίες της.)

Ενημέρωση 17/8/2021

 

TALIBAN: BACK TO MIDDLE AGES

So, history is not just about moving forward. Taliban’s "middle ages" returned to Kabul after 20 years of "western" experimentations and many temptations (and equally much economic corruption). The quadruple, over-equipped, but of low-morale, official Afghan army was defeated by Taliban insurgents in just a few weeks.

The 2020 Doha agreement between the US and Taliban, about the withdrawal of US troops, was made without the presence of the then official Afghan government. (Trump's typical treatment of allies - similar to the abandonment of his Kurdish allies at the same time in Syria). Biden, the current president of the United States, ignited, a few months after his election, the new humanitarian catastrophe in the region, the consequences of which will be first experienced by Afghan women οn their own skin.

Burga, child marriages, restrictions on women's education and work, murders of those who break the "rules". The Taliban spokesman spoke yesterday about women's rights under Sharia (the religious law), avoiding talking about the ("western") natural rights a human has by birth, regardless of gender, race or class.

Here, in any way, are two characteristic excerpts from a last year's Fatima Faizin’s article in the NYT on September 6, 2020 (that is, long before Taliban returned to the capital):

"Even in Kabul, women who do not completely cover their hair or appear in public with a man who is not a member of the family are sometimes cursed or attacked by men. Child marriages are common in rural areas. "Hundreds of thousands of Afghan girls are out of school."

"Ms. Yari has an outstanding job. She deals with human rights and civil rights cases brought in by civil servants to the US-backed Kabul government. It is a position that would be unthinkable for a woman in a Taliban-dominated society, but it provides no security against harassment or harsh decisions. When I was trying, says Ms. Yari, to escape a child marriage, I did not feel so stressed as I do now. I still feel pressure on many levels. Do I wear makeup or not? Do I wear my scarf? Do I wear tight or loose clothing?

(Ms. Yari, after escaping from forced child marriage, traveled to the United States with the help of American soldiers, studied in Columbia and returned to her homeland to offer her services.)

 

16.    ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ: ΤΟ ΜΕΓΑ ΠΑΙΓΝΙΟ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Χαρακτήρισαν κάποτε το Αφγανιστάν «νεκροταφείο των αυτοκρατοριών». Μετά την στρατηγική και ηθική ήττα των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, το γεωπολιτικό Μέγα Παίγνιο (Great Game, δηλαδή ο ανταγωνισμός Αγγλίας-Ρωσίας τον 19^ο αιώνα, γύρω από τα εδάφη του Αφγανιστάν) συνεχίζεται. Τώρα στην θέση της Αγγλίας έχουν προστεθεί οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, στην δε θέση της Ρωσίας έχουν προστεθεί το Πακιστάν (που φιλοξένησε τόσα χρόνια τους Ταλιμπάν – αφού πρώτα τους εκπαίδευσε στα περίφημα θρησκευτικά μαντράς) και η Κίνα. Παίζουν ακόμη, σε δεύτερους ρόλους, η Ινδία, το Ιράν, το Τατζικιστάν και βέβαια, ως πανταχού παρούσα, η Τουρκία. Ποιος θα νικήσει δεν το ξέρουμε. Ποιος θα χάσει το ξέρουμε.

Πρώτο ερώτημα: Ποιος ο χαρακτήρας αυτού του παιγνίου (πολέμου); Για κάποιους θρησκευτικός, για κάποιους γεωπολιτικός, για κάποιους αυστηρά γεωστρατηγικός, για ελάχιστους οικονομικός. (Τα διεθνή συμφέροντα από τον ορυκτό πλούτο του Αφγανιστάν δεν είναι αυτά που μπορούν να ορίσουν τις εξελίξεις εδώ.)

Οι Ταλιμπάν, ως οι πιο γνήσιοι εκφραστές του φανατικού Ισλάμ, διεξάγουν ένα γνήσιο θρησκευτικό πόλεμο, γυρνώντας μας στον μεσαίωνα. Μισούν την Δύση, την ελευθεριότητά της και τον καταναλωτισμό της και όλα αυτά στο όνομα του πιο οπισθοδρομικού Ισλάμ (βλ. “Jihad Vs McWorld” του B. Barber, 1995).

Οι μειοψηφούντες Αφγανοί σύμμαχοι της Δύσης (κυρίως κάποιες γυναίκες) κάνουν έναν απελπισμένο πόλεμο υπεράσπισης μιας αναγκαίας για την χώρα τους νεωτερικότητας – που πάντως υπονομεύθηκε από την εκτεταμένη οικονομική διαφθορά όλου του κρατικού μηχανισμού την τελευταία εικοσαετία.

Οι Δυτικοί υπερασπίζονται την νεωτερική συνθήκη (ας μην υποτιμούμε τις ηθικές κατακτήσεις της Δύσης την ώρα που ασκούμε την οφειλόμενη κριτική μας στον ιμπεριαλισμό της Δύσης – πρόκειται για δύο διαφορετικά πράγματα που απλώς γεννήθηκαν στον ίδιο γεωγραφικό χώρο).

Οι Δυτικοί ταυτόχρονα διεξάγουν και ένα γεωπολιτικό πόλεμο (δηλαδή, όπως σε κάθε γεωπολιτικό ανταγωνισμό, μετέχουν σε ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος, δηλαδή, τα κέρδη του ενός οι ζημίες του άλλου) έναντι των αναδυομένων παγκοσμίων ή περιφερειακών δυνάμεων της Ασίας πέριξ του Αφγανιστάν.

Δεύτερο ερώτημα: Οι πανηγυρίζοντες τώρα Ταλιμπάν συνιστούν άραγε ένα ενιαίο μέτωπο, που απολαμβάνει την αποδοχή όλων των φυλών και των γενών (πατριαρχικών φαρών με ένα «πατέρα» για κάθε φάρα) της χώρας; Κατά κανένα τρόπο. Και δεν είναι μόνο η Βόρεια Συμμαχία (‘Αντίσταση του Παντζσίρ’), αδυνατισμένη πια και χωρίς την παλιά υποστήριξη της Ινδίας, κυρίαρχη σε μία μόνο επαρχία του Βορρά (από τις 34 της χώρας), που εξακολουθεί να πολεμάει τους Ταλιμπάν. Ας μη ξεχνάμε το αιματοκύλισμα των μειονοτικών σιιτών μουσουλμάνων από αλλεπάλληλες επιθέσεις αυτοκτονίας σουνιτών μουσουλμάνων στην Καμπούλ το 2018.

Στην χώρα ζουν πράγματι διαφορετικά έθνη (Παστούν, Τατζίκοι, Χαζάροι κλπ), που μιλούν διαφορετικές γλώσσες και ακολουθούν διαφορετικές παραδόσεις.

Όπως, την δεκαετία του 1980, το σύνολο των μουτζαχεντίν ανταρτών της χώρας συνασπίσθηκε για την εκδίωξη των Σοβιετικών, έτσι και τώρα οι φύλαρχοι-πολέμαρχοι της χώρας συμμάχησαν για την εκδίωξη των Αμερικανών. Και στις δύο περιπτώσεις συνεκτικός ιστός το τζιχάντ στην πιο ακραία πολεμική ερμηνεία του.

Στο Αφγανιστάν πάντα υπήρχε μια πολεμική σχέση μεταξύ των φυλών – ένας διαρκής εμφύλιος. Απλώς, τώρα ενδύθηκε τον πιο αμείλικτο, φανατικό χαρακτήρα της θρησκευτικής διαφοράς έναντι του ξένου εισβολέα (Σοβιετικού παλιά, Αμερικανού τώρα).

Τρίτο ερώτημα: Υπήρξε πάντα σκοτάδι σ’ αυτή την ορεινή, πάμφτωχη και με εκτεταμένο αναλφαβητισμό χώρα (τετραπλάσια σε πληθυσμό της χώρας μας και πενταπλάσια σε έκταση); Όχι. Υπήρξαν περίοδοι εκσυγχρονισμού και γυναικείας απελευθέρωσης στις πόλεις. Όμως, ποτέ δεν έπαψε να επιστρέφει το σκοτάδι, ολοένα και βαθύτερο. Να θυμίσουμε ότι ο ήρωας-νικητής του Τρίτου Αγγλο-Αφγανικού πολέμου (1919),  εμίρης και από το 1926 βασιλιάς Αμανουλάχ Χαν, εκσυγχρονιστής, αναγκάσθηκε σε παραίτηση το 1929 (στην διάρκεια ενός ακόμη εμφυλίου) μετά από μια συνάντηση με θρησκευτικούς ηγέτες της χώρας, κατά την οποία συνάντηση η βασίλισσα τόλμησε να τραβήξει το πέπλο και να αποκαλύψει το πρόσωπό της!

Ένα είναι βέβαιο τώρα: Το Μέγα Παίγνιο συνεχίζεται. Με περισσότερους παίκτες. Με την Αμερική μειωμένη σε διεθνές κύρος. Με το φανατικό Ισλάμ ενθαρρυμένο. Και με την τόσο εύκολη επιστροφή του μεσαίωνα να μας δείχνει ότι καμία κατάκτηση, πολεμική ή ηθική, δεν είναι δεδομένη.

Ναι, τις εξελίξεις σήμερα ορίζει περισσότερο η για πρώτη φορά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου υποχώρηση της επιχείρησης γεωγραφικής, στρατιωτικής ασφυξίας της Ρωσίας και της Κίνας από πλευράς των ΗΠΑ και των περίπου 800 βάσεών τους ανά τον κόσμο.

Ενημέρωση 19/8/2021

 

AFGHANISTAN: THE GREAT GAME CONTINUES

Afghanistan was once called the ‘graveyard of empires’. After the US strategic and moral defeat in Afghanistan, the geopolitical Great Game (‘Great Game’ was the Anglo-Russian rivalry in the 19th century, around the territory of Afghanistan) continues. Now England has been replaced by the United States and NATO, while Russia has been replaced by Pakistan (which has hosted Taliban for so many years - after first training them in the famous religious mantras) and China. India, Iran, Tajikistan and, of course, the ubiquitous Turkey are also here, though in secondary roles. We do not know who is going to win. We know who is going to lose.

First question: What is the character of this game (war)? For some it is religious, for some geopolitical, for some strictly geostrategic, for few economic. (International interests over Afghanistan's mineral wealth are not what can determine developments here.)

Taliban, as the most genuine exponents of fanatical Islam, are waging a genuine religious war, taking us back to the middle ages. They hate the West, its libertarianism and its consumerism, and all this in the name of the most backward Islam (see ‘Jihad Vs McWorld’ by B. Barber, 1995).

The, being in the minority, Afghan West’s allies (mostly some women) are waging a desperate war in defense of a necessary for their country modernity - which, however, has been undermined by the widespread economic corruption of the entire state apparatus during the last twenty years.

Westerners are defending the modern condition (let us not underestimate the moral conquests of the West at the same time as we are doing our due critique on Western imperialism - these are two different things that happened to be born at the same geographical area).

At the same time, the West is waging a geopolitical war (that is, as in any geopolitical rivalry, it is playing a zero-sum game, that is, one’s gains are losses of the other) against emerging global or regional Asian powers around Afghanistan.

Second question: Are the now-celebrating Taliban a united front, enjoying the acceptance of all tribes and genders (patriarchal genders with a "father" for each one) of the country? In no way. And it is not just the Northern Alliance (‘Panjir Resistance’), now weak and without the former India's support, prevalent in a single northern province (out of the 34 in the country) still fighting the Taliban. Let us not forget the bloodshed of the, being in minority, Shiite Muslims from the successive suicide attacks by Sunni Muslims in Kabul in 2018.

In fact, different nations live in the country (Pashtuns, Tajiks, Khazars, etc.), who speak different languages ​​and follow different traditions.

Just as in the 1980s all of the country's mujahedeen rebels rallied to oust the Soviets, so now the country's warlords allied themselves to oust the Americans. In both cases jihad in its most extreme warlike interpretation is the connecting link.

In Afghanistan there has always been a warlike relationship between the tribes - a perpetual civil war. Simply put, it now wore the most ruthless, fanatical character of the religious difference against the foreign invader (then Soviet, American now).

Third question: Has there always been darkness in this mountainous, impoverished and illiterate country (four times our country’s population and five times our country’s area)? No. There have been periods of modernization and women's liberation in the cities. But the darkness never stopped returning deeper and deeper. Recall that the hero-winner of the Third Anglo-Afghan War (1919), emir and from 1926 King Amanullah Khan, a modernizer, was forced to resign in 1929 (during another civil war) after a meeting with the country's religious leaders, during which the queen dared to pull the veil and reveal her face!

One thing is for sure now: The Great Game continues. With more players now. With US reduced in terms of international prestige. With fanatical Islam encouraged. And with the easy return of middle ages showing us that no conquest, military or moral, is for ever given.

Yes, developments today are determined more by the, for the first time since the end of the Cold War, American (and America’s 800 or so bases around the world) retreat of the Russia’s and China’s asphyxia’s operation.

 

17.    ΤΑ ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΦΩΝΗΕΝΤΑ ΤΟΥ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ

Έζησε ο Θεοδωράκης τα μισά χρόνια του ελεύθερου εθνικού βίου της χώρας και είναι σαν να έζησε και τα άλλα μισά. Σαν να συνομίλησε κατ’ ευθείαν με τον Σολωμό, τον Κάλβο, τον Θεόφιλο, τον Γύζη, αλλά και με τον ίδιο τον Κολοκοτρώνη και τον Καραϊσκάκη. Σαν να έλαβε την ευλογία του Παλαιών Πατρών Γερμανού και αυτή του παπα-Φλέσσα.

Με την ίδια ευκολία μιλούσε ο Μίκης με τους παλιούς όσο και με τους καινούριους, λαϊκούς και μη: με τον Τσιτσάνη και τον Ρίτσο, με τον φούρναρη της γειτονιάς και τον καθηγητή του πανεπιστημίου. Ακόμη και με τους δεσμοφύλακές του μιλούσε εύκολα. (Στο τέλος, όταν αποφυλακίσθηκε, ήταν αυτοί που έκλαιγαν.)

Σαν να φορούσε την φουστανέλα του Μπότσαρη ο Μίκης και, πάνω από εκείνο το μαύρο μακρύ πουκάμισο του μαέστρου, το φράκο του Μαυροκορδάτου. Αυτό που τον έκανε βαθειά εθνικό ήταν αυτό που τον έκανε βαθειά παγκόσμιο. Τον χαιρέτησαν όλες οι πρεσβείες του κόσμου.

Επικαλέσθηκε τον Πλάτωνα προχθές ο Τάκης Θεοδωρόπουλος στην ‘Καθημερινή’ και στο ‘Protagon’, θέλοντας να επαινέσει τον Θεοδωράκη και να καυτηριάσει την σημερινή κακή πολιτιστική κατάσταση της χώρας. Έγραψε ο γνωστός συγγραφέας: «Σήμερα ζούμε την κατάσταση που ο Πλάτων στους ‘Νόμους’ του ονομάζει θεατροκρατία». Όμως ο Θεοδωράκης υπηρέτησε ακριβώς αυτό: την θεατροκρατία στην πιο δημοκρατική, αντι-πλατωνική της έννοια. Ατυχής, λοπόν, ατυχέστατη θα έλεγα, η αναφορά στον δηλωμένο εχθρό του θεάτρου, τους ‘Νόμους’ και την κατά Πλάτωνα «θεατροκρατία».

Ο Πλάτων θεωρούσε όλο το θέατρο και την ποίηση, από την αρχή (από τον Όμηρο δηλαδή) μέχρι το τέλος, οχλοκρατία (αυτό σήμαινε η «θεατροκρατία» κατά τον Πλάτωνα – όρος άπαξ συναντώμενος στην αρχαία ελληνική γραμματεία). Ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε, αντιθέτως, μέγας θεατροκράτης-δημοκράτης, ο μεγαλύτερος εραστής της ποίησης, μελοποιημένης από τον ίδιο και παρουσιαζομένης σε κατάμεστα «φωνήεντα» και επευφημούντα θέατρα.

Ο Θεοδωράκης ήταν το ίδιο το θέατρο. Εμπνεόταν από το θέατρο, τον δήμο δηλαδή. Και ενέπνεε το θέατρο, τον δήμο δηλαδή. Γιατί το θέατρο και ο δήμος ήταν, για τον Θεοδωράκη, όπως στην κλασική δημοκρατική Αθήνα, το ίδιο πράγμα. (Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει την αθηναϊκή δημοκρατία χωρίς το θέατρο της εποχής και τούμπαλιν: κανείς δεν μπορεί να καταλάβει την αρχαία τραγωδία χωρίς την δημοκρατία της εποχής. Οι πλατωνικοί Γερμανοί ιδεαλιστές του 19^ου αιώνα, ξεχωρίζοντάς τα, δεν κατάλαβαν ούτε το ένα ούτε το άλλο.)

Αν δει κανείς την (ανηρτημένη στο YouTube, παρουσιασθείσα παρεμπιπτόντως στην σαββατιάτικη εκπομπή μου ‘Περιγράμματα’/ Start TV) συναυλία του Μίκη, το 1977, στον Λυκαβηττό, με το έργο του ‘Άξιον Εστί’ (ποίηση Ελύτη), θα δει μέρη δοξαστικά, ύμνους βυζαντινούς, συμφωνία κλασική, τραγούδι λαϊκό, απαγγέλλοντες ηθοποιούς, χορωδίες, ψαλμωδίες, κρουστά, πνευστά και έγχορδα, ξεχωριστά και μετά όλα μαζί, αλλά και κόσμο, πολύ κόσμο, στην κερκίδα να σιγοτραγουδάει και να συνεγείρεται. Αυτό είναι θέατρο. Αυτό είναι δήμος.

Ο δήμος πράγματι στο θέατρο αποκτά φωνή. «Τα θέατρα εξ αφώνων φωνήεντα εγένοντο» (‘Νόμοι’, 701a), έλεγε εντελώς απαξιωτικά και με θλίψη πολλή ο μέγιστος των φιλοσόφων αλλά και ορκισμένος εχθρός της ποίησης και του θεάτρου – που ήδη στην ‘Πολιτεία’ του είχε εξορίσει οριστικά τους ποιητές εις το πυρ το εξώτερον.

Η μουσική του Θεοδωράκη και το θέατρο του Θεοδωράκη υπήρξαν τα ηχηρότερα φωνήεντα του δήμου. Με τον Θεοδωράκη, πράγματι, τα θέατρα εξ αφώνων φωνήεντα εγένοντο. Ο Θεοδωράκης υπήρξε αληθινός θεατροκράτης, δηλαδή δημοκράτης με όλη την αρχαιοελληνική σημασία του θεάτρου και του δήμου.

Υστ.1: Για να είμαστε δίκαιοι, δεχόταν ο Πλάτων στην Πολιτεία του κάποιου είδους ποιητές (κατόπιν αυστηρής λογοκρισίας): «Ειδέναι δε ότι όσον μόνον ύμνους θεοίς και εγκώμια τοις αγαθοίς ποιήσεως παραδεκτέον εις πόλιν. /Να ξέρεις ότι οι ύμνοι στους θεούς και τα εγκώμια στους άξιους ανθρώπους είναι η μόνη ποίηση που μπορεί να γίνει αποδεκτή στην πόλη μας.» (Πλάτων, Πολιτεία, 607a).

Υστ.2: ΑΓΕΣ Οδυσσέας Αγγελής, 2 Ιουνίου 1967: «Απαγορεύεται καθ’ άπασαν την Επικράτειαν η μετάδοσις ή εκτέλεσις μουσικής και ασμάτων του κομμουνιστού Μίκη Θεοδωράκη... Οι παραβάται θα παραπέμπονται εις τα έκτακτα στρατοδικεία…»

Υστ.3: ‘Ελεύθερος Κόσμος’, 12 Σεπτεμβρίου 1967: «Συνελήφθη και παρεπέμφθη εις τον Βασιλικόν Επίτροπον του Εκτάκτου Στρατοδικείου Αθηνών η Αθανασία Π. Παναγοπούλου, ετών 23. Εις την οικείαν της, επί της οδού Ευελπίδων 37, είχεν τοποθετήσει εις το πικ απ της δίσκους του κομμουνιστού συνθέτου Μίκη Θεοδωράκη και μετέδιδεν αυτούς εις μεγάλην έντασιν. Εις τας χείρας της κατεσχέθησαν 12 δίσκοι.»

Υστ.4: Το 1968 ο Γερμανός Paul Dessau, συνθέτης και κάποτε συνεργάτης του Μπρεχτ,  πήρε αυτούσια την διαταγή του Οδυσσέα Αγγελή και την μελοποίησε  σε ένα έργο για αφηγητή, μεικτή χορωδία και ορχήστρα, προς τιμήν του Μίκη Θεοδωράκη.

Ενημέρωση 7/9/2021

 

18.    ΚΑΙ ΕΓΕΝΕΤΟ AUKUS

Η Αυστραλία είναι το καναρίνι της Αμερικής. Καναρίνια χρησιμοποιούσαν στα ανθρακωρυχεία, ώστε ο θάνατός τους, από την εισπνοή μονοξειδίου του άνθρακα, να σημάνει έγκαιρο συναγερμό στους ανθρακωρύχους. Εδώ, το ορυχείο είναι η Θάλασσα της Νότιας Κίνας και το μονοξείδιο του άνθρακα η ίδια η Κίνα. Ανθρακωρύχοι οι Αμερικανοί.

Εξεπλάγησαν από την προχθεσινή αναγγελία της πολιτικο-στρατιωτικής συμφωνίας AUKUS (ΗΠΑ, ΗΒ, Αυστραλίας) μόνο οι μη παρακολουθούντες τα συμβαίνοντα στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας τα τελευταία χρόνια. Την συγκεκριμένη θάλασσα διεκδικεί σχεδόν εις ολόκληρον η Κίνα (ως «γαλάζιο εθνικό έδαφός» της, που περιλαμβάνει βέβαια και την Θάλασσα της Ανατολ. Κίνας). Την διεκδικούν, όμως, μερικώς, και όλες οι πέριξ χώρες (Ινδονησία, Μαλαισία, Φιλιππίνες, Βιετνάμ, Μπρουνέι, Ταϊβάν). Από εδώ περνάει το ένα τρίτο του διεθνούς εμπορίου. Εδώ και τεράστιος ορυκτός και αλιευτικός πλούτος. Στην ευρύτερη δε γειτονιά ζει και τρέφεται ο μισός πληθυσμός της γης.

Τις ημέρες της άτακτης αποχώρησης των Αμερικανών από το Αφγανιστάν, η Κίνα αυστηροποίησε το δικαίωμα της «αβλαβούς διέλευσης» ξένων σκαφών από τα χωρικά της ύδατα (ή από αυτά που θεωρεί η ίδια ότι είναι χωρικά της ύδατα - αφού διεκδικεί μια χώρα, την Ταϊβάν, νησιά, νησίδες, ακόμη και τεχνητές νησίδες, σε όλη την έκταση της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, «μετατρέποντάς την έτσι σε Κινεζική λίμνη»). Εξαντλητικά ακριβείς πληροφορίες πρέπει να δίδονται πλέον στις λιμενικές αρχές της Κίνας από ξένα «υποβρύχια, πυρηνοκίνητα σκάφη, σκάφη μεταφέροντα ραδιοενεργά υλικά, πετρέλαιο, υγροποιημένο αέριο, χημικά και άλλες τοξικές και επικίνδυνες ουσίες».

Το πολεμικό ναυτικό και η αεροπορία της Αυστραλίας περιπολούν από αιώνος στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας, αν και η χώρα δεν διαθέτει σε αυτήν ούτε χωρικά ύδατα ούτε ΑΟΖ. Περιφρουρούν την ελεύθερη ναυσιπλοΐα από κοινού με τις ΗΠΑ και το ΗΒ. Οι σχέσεις Αυστραλίας-Κίνας οξύνθηκαν στην διάρκεια του εμπορικού πολέμου που κήρυξε ο Τραμπ κατά της Κίνας το 2018 και που συνεχίζει σήμερα ο Μπάϊντεν (πολέμου δασμών αμοιβαία επιζήμιου προς όφελος τρίτων). Προφανώς, οι παραβιάσεις χωρικών υδάτων και εναέριου χώρου της Κίνας θα συνεχισθούν εντονότερα τώρα, μετά την σύναψη της πολιτικής και στρατιωτικής συμφωνίας AUKUS (από τα αρχικά Αυστραλίας, ΗΒ και ΗΠΑ) και τον εξοπλισμό  της Αυστραλίας με Βρετανικής ναυπήγησης πυρηνοκίνητα υποβρύχια.

Λοιπόν: America is Back! Το σύνθημα του Μπάιντεν. Britain is really Back! Το όνειρο  του Τζόνσον. China has Always been Here! Η δήλωση του Σι.

Υστ.1: Σε αντιπερισπασμό, και στο πνεύμα της «Μιας Ζώνης Ενός Δρόμου» (συμφωνίες υποδομών και μνημονίων, ενίοτε λεόντειων, με πάνω από 100 χώρες), η Κίνα χθες (μετά από συζητήσεις μηνών) υπέβαλε αίτηση ένταξης στην συμφωνία εμπορίου CPTPP (Αυστραλία, Νέας Ζηλανδία, Ιαπωνία, Μαλαισία, Βιετνάμ, Σιγκαπούρη, Μπρουνέι, Καναδάς, Χιλή, Μεξικό, Περού). (Η ιδέα ξεκίνησε ως TPP με πρωτοβουλία Ομπάμα, αλλά ως τέτοια ατύχησε, αφού οι ΗΠΑ επί Τραμπ απεσύρθησαν.)

Υστ.2: Η σημερινή αλληλεξάρτηση των οικονομιών δεσμευτική για όλους παγκοσμίως. Η Κίνα είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Αυστραλίας και στις εξαγωγές και στις εισαγωγές της δεύτερης. Η Κίνα είναι ο δεύτερος, μετά την Ιαπωνία, κάτοχος Αμερικανικού χρέους – που δεν μπορεί όμως να το εξαργυρώσει επιθετικά γιατί αυτό θα ήταν σαν να πυροβολεί τα πόδια της, εξανεμίζοντας αυτόματα την πραγματική αξία της απαίτησής της.

Υστ.3: Εκτός της AUKUS, υπάρχουν άλλες δύο ενεργές διεθνείς συμφωνίες των ΗΠΑ κατά Κίνας στην περιοχή της Κίνας: Η (από το 1946) Συμφωνία των Πέντε Ματιών (ΗΠΑ, ΗΒ, Καναδά, Αυστραλίας, Νέα Ζηλανδίας) για τον διαμοιρασμό των πληροφοριών στρατιωτικής ασφάλειας στην περιοχή του Ειρηνικού. Ο (από το 2007) διάλογος του Quad (ΗΠΑ, Αυστραλίας, Ινδίας, Ιαπωνίας) για θέματα γενικά και κυρίως στρατιωτικής ασφάλειας στην ίδια περιοχή.

Υστ.4: Η Νέα Ζηλανδία, έχουσα ανακηρύξει εαυτήν «αποπυρηνικοποιημένη», αντέδρασε άμεσα στην AUKUS δια της πρωθυπουργού της κ. Άρντεν, λέγοντας ότι δεν θα δεχθεί πυρηνικά στα ύδατά της.

Υστ.5: Ρήξη και με την Γαλλία, χώρα θιγόμενη από την AUKUS για λόγους αθέτησης συμφωνίας με Αυστραλία για σημαντικές παραγγελίες υποβρυχίων, αλλά, κυρίως, γιατί για άλλη μια φορά η ισχυρότερη Ευρωπαϊκή στρατιωτική δύναμη δεν ενημερώνεται από τους συμμάχους της αμέσως αλλά από τις εφημερίδες.

Ενημέρωση 18/9/21

 

AND THERE WAS AUKUS

Australia is America's canary. Canaries were being used in the coal mines, so that their death, from the inhalation of carbon monoxide, would give early warning to miners. Here, the mine is the South China Sea; and the carbon monoxide is China itself. Miners are the Americans.

Only those, who have not been watching what is happening in the South China Sea in recent years, have been surprised by the announcement of the AUKUS (US, UK, Australia) civil-military agreement the day before yesterday. Almost the whole of this sea is claimed by China (as its "blue national soil", which of course includes the East China Sea). However, at the same time, it is partially claimed by all the surrounding countries (Indonesia, Malaysia, Philippines, Vietnam, Brunei, Taiwan). One third of the international trade passes through this sea. Here is a huge mineral and fishing wealth. Half of the earth's population lives and feeds in this broader neighborhood.

In the days leading up to the US withdrawal from Afghanistan, China tightened the right to "safe passage" of foreign vessels from its territorial sea (or what it considers to be its territorial sea - after claiming a country, Taiwan, islands, islets, and even man-made islets, throughout the South China Sea, "turning it into a Chinese lake"). Extremely accurate information must now be provided to Chinese port authorities by foreign "submarines, nuclear-powered vessels, vessels carrying radioactive materials, oil, liquefied gas, chemicals and other toxic and dangerous substances".

The Australian Navy and Air Force have been patrolling the South China Sea for a century, although the country has neither territorial sea nor EEZ here. They guard free navigation together with the US and the UK. Australia-China relations were strained during the trade war declared by Trump against China in 2018 and which continues today by Biden (a tariffs war mutually detrimental to the benefit of third parties). Obviously, violations of territorial waters and airspace of China will continue even more vigorously now, following the conclusion of the AUKUS political and military agreement (from the initials of Australia, the UK and the US) and Australia's armament with British-built nuclear-powered submarines.

Well: America is Back! Biden's motto. Britain is really Back! Johnson's dream. China has Always been Here! The statement of Xi.

PS.1: Yesterday, in a counterplot, and in the spirit of "One Road Zone" (infrastructure and memoranda agreements, sometimes lion-dragon agreements, with more than 100 countries), China (after months of discussions) applied to join the CPTPP trade agreement (Australia, New Zealand, Japan, Malaysia, Vietnam, Singapore, Brunei, Canada, Chile, Mexico, Peru). (The idea started as TPP initiated by Obama, but as such it failed, after the US under Trump withdrew from it.)

PS.2: The current interdependence of economies is binding for everyone worldwide. China is Australia's most important trading partner in both exports and imports of the latter. China is, after Japan, the second-largest United States debt holder; however It could not redeem it aggressively because it would be like shooting itself at its feet, automatically depleting the true value of its claim.

PS.3: In addition to AUKUS, there are two other active anti-China US international agreements in China’s area: The (since 1946) Five Eyes Agreement (USA, UK, Canada, Australia, New Zealand) on sharing military security intelligence about the Pacific area. The (since 2007) Quad dialogue (USA, Australia, India, Japan) on issues of general and mainly military security interests in the same region.

PS.4: New Zealand, which has had declared itself "denuclearized", reacted immediately to AUKUS through its Prime Minister, Mrs. Arden, saying it would not accept nuclear weapons in its sea.

PS.5: A clash with France, a country affected by AUKUS for reasons of breaking an agreement with Australia for significant submarine orders, but mainly because once again the strongest European military force is not being informed immediately by its allies but by newspapers.

 

19.    ΕΛΛΑΣ, ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ, ΣΥΜΜΑΧΙΑ

 «Το έθνος μου είναι πολύ μικρό δια να διαπράξει τόσο μεγάλην ατιμίαν.» Φαίνεται ότι, από τότε που ειπώθηκε αυτή η φράση, το έθνος μας εμεγάλωσε και πλέον διαπράττει μεγάλας ατιμίας. Διότι η Σαουδική Αραβία, την οποίαν πλέον ενισχύουμε με μια πυροβολαρχία Patriot και 100 στρατιωτικούς, διαπράττει στην Υεμένη εγκλήματα πολέμου.

Η εμπλοκή της χώρας μας στον πιο βρώμικο πόλεμο των ημερών μας, με φόντο την μεγαλύτερη (κατά τον ΟΗΕ) ανθρωπιστική καταστροφή των ημερών μας, μας βάζει αμέσως στο πεδίο μιας σύγκρουσης στην οποία «δεν υπάρχουν καθαρά χέρια». Έγραφα ακριβώς στις 6/5/2021:

«Σύμφωνα με την αναφορά της Melissa Parke, μέλους της ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για τον από εξαετίας πόλεμο στην Υεμένη, ‘δεν υπάρχουν καθαρά χέρια σ’ αυτόν τον πόλεμο’. Αναφέρει δε η κ. Parke ονομαστικώς τις χώρες, ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Καναδά, που εξοπλίζουν την Σαουδική Αραβία στον πόλεμο αυτό. Αύριο θα αναφέρει προφανώς και την δική μας χώρα.» (Ειρήσθω εν παρόδω ότι το Ιράν εξοπλίζει την αντίπαλη πλευρά, τους επίσης εγκληματίες πολέμου Χούτι.)

Η Σαουδική Αραβία, χώρα της Aramco και των δισεκατομμυρίων πετροδολαρίων, χώρα που τεμαχίζει διαφωνούντες δημοσιογράφους μέσα στις πρεσβείες της (περίπτωση Κασόγκι), χώρα που στο εσωτερικό της καταπατά καθ’ έξιν τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα και στο εξωτερικό της διαπράττει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, είναι η χώρα-σκάνδαλο υπό μια κρίσιμη έννοια. Κατά τον ατυχή Αμερικανικό εικοσαετή πόλεμο κατά της διεθνούς τρομοκρατίας, η Σαουδική Αραβία δεν περιελήφθη στις υπό έλεγχο χώρες – αντιθέτως διατήρησε σχέσεις προνομιακού συμμάχου των ΗΠΑ.

Κι όμως, 15 από τους 19 τρομοκράτες της 11^ης Σεπτεμβρίου ήταν Σαουδάραβες. Κι όμως, το (μετά του οίκου των Σαούντ) συγκυβερνών ουαχαμπικό ιερατείο της χώρας αποτελεί την μήτρα του πιο φανατικού ισλάμ με παγκόσμιες διασυνδέσεις. Γνωστές οι Σαουδαραβικές χρηματοδοτήσεις στις μη μουσουλμανικές χώρες τζαμιών, θρησκευτικών σχολείων και φανατικών ιμάμηδων που κηρύσσουν την μισαλλοδοξία και πείθουν τους πιστούς ότι οι επιθέσεις αυτοκτονίας εξασφαλίζουν μακαρία αιωνία ζωή.

Η προ πενταετίας πρώτη εμπλοκή της χώρας μας στον συγκεκριμένο πόλεμο με την πώληση βλημάτων στην Σαουδική Αραβία (δια του τότε υπουργού Άμυνας) συνάντησε την αντίδραση της τότε αξιωματικής αντιπολίτευσης όχι επί της ουσίας αλλά γιατί στην εν λόγω πώληση υπήρξε παράνομος μεσάζων! Εκείνη η πρώτη εμπλοκή δεν επιτρέπει ηθικώς στην νυν αξιωματική αντιπολίτευση να ασκήσει κριτική επί της ατιμίας. Πρώτη ήρξατο χειρών ατίμων.

Σκέφτομαι τώρα και το εξής: Εκτός της μεγάλης ατιμίας, τίθεται εδώ και ένα πολύ πρακτικό ζήτημα. Η εν λόγω συστοιχία πυραύλων αγοράσθηκε, στα χρόνια των μνημονίων, κυριολεκτικώς από το υστέρημα του Ελληνικού λαού, για να αποτραπεί ενδεχόμενη επίθεση από πλευράς Τουρκίας. Δεν αγοράσθηκε για να χρησιμοποιηθεί 3.000 χιλιόμετρα μακριά από την χώρα, σε ένα πόλεμο για τον οποίον ο Ελληνικός λαός δεν γνωρίζει τίποτα (κι αυτό βεβαίως δεν τον καθιστά ανεύθυνο!).

Στέλνουμε τον δικό μας στρατό να προστατεύσει την παραγωγή πετρελαίου μιας άλλης χώρας, στερούμενοι εμείς της αντίστοιχης ισχύος όταν απειλούμεθα με casus belli αν θελήσουμε να κάνουμε το ίδιο στα δικά μας ύδατα. Διαφυλάττουμε  την ακεραιότητα των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων μιας πλουσιοτάτης χώρας σε ένα εντελώς ρευστό και άνευ κανόνων παίγνιο (διαρκώς εναλλασσομένων) διεθνών συμμαχιών και αντιπαλοτήτων.

Η πολιτική μας ηγεσία δεν φαίνεται να κατανοεί την πολυπλοκότητα και τις συνέπειες τέτοιων ουσιαστικών αλλά κυρίως συμβολικών κινήσεων, ιδιαίτερα στο νέο διεθνές περιβάλλον (όπως αυτό διαμορφώνεται μετά την Αμερικανική ήττα κύρους του περασμένου Αυγούστου).  

Υστ.1: Έθεσε μήπως όρο η Ελλάς να αρθεί από την Σαουδική Αραβία o χερσαίος, ναυτικός και αεροπορικός αποκλεισμός της Υεμένης, ο μετατρέψας τα δύο τρίτα του πληθυσμού (αμάχους, γυναίκες, παιδιά) της Υεμένης των 30 εκ. κατοίκων σε κατάσταση λιμοκτονίας; Έθεσε μήπως όρο να παραπεμφθούν οι κατηγορούμενοι για εγκλήματα πολέμου Σαουδάραβες και λοιποί σύμμαχοι στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (όπως ζητά η εδρεύουσα στο Λονδίνο νομική πρωτοβουλία Guernica 37 για λογαριασμό των εκατοντάδων χιλιάδων θυμάτων των 22.766 Σαουδαραβικών και συμμαχικών αεροπορικών επιδρομών από το 2015 μέχρι σήμερα – επιδρομών κατά το ένα τρίτο εναντίον μη στρατιωτικών στόχων, σχολείων, νοσοκομείων);

Υστ.2: Το επιχείρημα της Σαουδαραβικής συμμαχίας είναι ότι, προστατεύοντας την Aramco, προστατεύουμε την παγκόσμια ενεργειακή ισορροπία. Θα μπορούσαμε όμως εξ ίσου καλά να την προστατεύσουμε (μη διαπράττοντας ατιμίες) χαλαρώνοντας τα ποικίλα Αμερικανικά εμπάργκο.

Υστ.3: Η Ελλάς, αντί στρατού, και με το υψηλό κύρος που μόνη αυτή από όλη την Ευρώπη διαθέτει σε όλο τον Αραβικό και Ιρανικό κόσμο, θα έπρεπε να στείλει διαμεσολαβητές διπλωμάτες σε όλες τις εμπόλεμες πλευρές της κεκαυμένης ζώνης. Θα ήταν χρησιμότερη και, συνάμα, θα οικοδομούσε ένα πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο στην διεθνή σκηνή.

Υστ.4: Η αλήθεια είναι ότι ο Έλλην πολιτικός, που εξεφώνησε την εισαγωγική φράση του παρόντος άρθρου, διέπραξε τουλάχιστον μία μεγάλη ατιμία: την στρατιωτική αποστολή στην τότε επαναστατική Ρωσία κατ’ εντολή των ίδιων συμμάχων. Παρεμπιπτόντως, οι ίδιοι σύμμαχοι έμελλε σε λίγο να μας εγκαταλείψουν περιδεείς στην Μικρά Ασία για να υποστούμε την μήνιν του (με Ρωσικά, Γαλλικά και Ιταλικά όπλα) επελαύνοντος Τουρκικού στρατού. Αλλά ναι, «η ιστορία διδάσκει ότι η ιστορία δεν διδάσκει». (Hegel 1831, ‘Φιλοσοφία της Ιστορίας’).

Ενημέρωση 28/9/21

 

20.    ΕΛΛΑΣ, ΓΑΛΛΙΑ, ΜΑΛΙ, ΣΥΜΜΑΧΙΑ

Το άρθρο 2 της προχθεσινής Ελληνο-Γαλλικής  συμφωνίας περί αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής ενισχύει μονομερώς την Ελλάδα. (Η Γαλλία δεν απειλείται με επίθεση στο έδαφός της.) Και επειδή στις διεθνείς σχέσεις υπάρχουν μόνο συμφέροντα και όχι αγάπες, τι, από την συνολική συμφωνία, είναι αυτό που κερδίζει ως αντάλλαγμα η Γαλλία; Τις Ελληνικές παραγγελίες; Μικρό το αντάλλαγμα για ένα μεγάλο ρίσκο. Ή άραγε η συνδρομή δεν είναι ρίσκο, αλλά ευθεία επιδίωξη αντιπαράθεσης Γαλλίας-Τουρκίας στο ευρύτερο πεδίο της Μεσογείου και πέριξ;

Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να συμφωνήσουμε ότι η επιθετική συμπεριφορά της γείτονος Τουρκίας επιβάλλει στην χώρα μας τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό. Στις διεθνείς σχέσεις αυτό λέγεται αποτροπή. (Αλλιώς, έχουμε πόλεμο ή υποταγή! Ο άνευ όρων πασιφισμός παράγει τα αντίθετα αποτελέσματα.) Κρίνεται εθνικώς αναγκαίο το συνολικό εξοπλιστικό πρόγραμμα των περίπου 8 δισ. ευρώ σε βάθος πενταετίας (από τις τρεις πρώτες συμβάσεις των 18+6 μαχητικών αεροπλάνων και από την τελευταία συμφωνία των 3+1 φρεγατών και της επισκευής των παλαιών σκαφών). Συγχρόνως, εθνικώς σκόπιμη κρίνεται η αναστολή ισόποσων μνημονιακών υποχρεώσεων σε βάθος πενταετίας. (Αλλιώς, ίσως έχουμε χρεοκοπία και υποταγή και απαλλοτρίωση των εγγεγραμμένων υποθηκών μας!)

Την ίδια πάλι ώρα, κρίνεται ως τυχοδιωκτικός και επικίνδυνος για την χώρα μας ο όρος της παραγράφου ι του άρθρου 18 της Ελληνο-Γαλλικής συμφωνίας, που προβλέπει (δυνητικώς) την «συμμετοχή σε κοινές αναπτύξεις δυνάμεων ή αναπτύξεις σε θέατρα επιχειρήσεων προς υποστήριξη κοινών συμφερόντων, όπως, για παράδειγμα (sic!), στις υπό γαλλική διοίκηση επιχειρήσεις στο Σαχέλ». (Σαχέλ είναι το Μάλι – πρώην Γαλλικό Σουδάν – και οι πέριξ χώρες της υποσαχάρειας Αφρικής.)

(Όπως γράψαμε προ ημερών, τυχοδιωκτική είναι και η αποστολή της Ελληνικής πυροβολαρχίας και 100 στρατιωτικών μας στην Σαουδική Αραβία και στον πιο βρώμικο πόλεμο των ημερών μας.) 

Στην μετα-AUCUS εποχή, όλες οι δυνάμεις ανασυντάσσονται, με τις σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ τους να είναι στην πραγματικότητα ανύπαρκτες. Η Μεσόγειος είναι ένα από τα θερμά πεδία διεθνών ανταγωνισμών, στο οποίο έχει από παλιά επενδύσει η Γαλλία. Η Γαλλία έχει σημαντικά (ορυκτά) συμφέροντα στις Γαλλόφωνες χώρες του Σαχέλ, κυρίως  στο Μάλι, νότια της Λιβύης.

Με την εγκατάσταση Τουρκικού στρατού στην Λιβύη, η απειλή αποκλεισμού της Γαλλίας από τις πηγές εφοδιασμού πρώτων υλών (πχ πολύτιμες γαίες) από το Σαχέλ είναι άμεση. Να θυμίσουμε ότι πέρσι, τέτοιο καιρό, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Τσαβούσογλου, επισκέφθηκε το Μάλι και την Σενεγάλη.

(Επίσης, να σημειώσουμε ότι ο μισθοφορικός στρατός της Ρωσικής Wagner διαπραγματεύεται αυτές τις μέρες να μπει στον πόλεμο στο Μάλι στο πλευρό της κυβέρνησης, μετά από την προ ημερών κατηγορία της εν λόγω κυβέρνησης στον ΟΗΕ σύμφωνα με την οποία η Γαλλία δεν την ενισχύει επαρκώς κατά των τζιχαντιστών ανταρτών.)

Η Γαλλία, με την ευθεία ενθάρρυνση της υπερατλαντικής συμμάχου, αντιδρά. Κι εμείς, με την ίδια ενθάρρυνση, τακτοποιούμε παλιές διαφορές με τον παλιό γείτονα – έχοντας, για να μη ξεχνιόμαστε, πάντα υπ’ όψιν το βαρύ καθεστώς διεθνούς επιτήρησης στο οποίο έχουμε περιέλθει έναντι των δανειστών από το 2010.

Υστ.1: Τα επιχειρήματα υπέρ της συμμαχίας Ελλάδος-Γαλλίας βρίσκονται όλα στα ‘Κερκυραϊκά’ του Θουκυδίδη. Τα λένε οι Κερκυραίοι στους Αθηναίους. Στην περίπτωσή μας, βέβαια, οι (σημερινοί) Αθηναίοι (δηλαδή οι Γάλλοι) είναι πεπεισμένοι πριν καν ακούσουν τα επιχειρήματα.

Υστ.2: Απλώς να θυμίσουμε ότι στο τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου οι Αθηναίοι έχουν ηττηθεί. Υπάρχει πάντα και αυτό το ενδεχόμενο – όταν μάλιστα δεν έχεις στο εσωτερικό σου έναν Αλκιβιάδη αλλά πολλούς.

Υστ.3: Τους σύγχρονους Αλκιβιάδηδες και τις Σικελικές τους Εκστρατείες φοβάμαι. Ως γνωστόν επρόκειτο περί πανωλεθριών και περί ανεύθυνων ανδρών που μετά την πανωλεθρία αποσκιρτούσαν στο αντίπαλο στρατόπεδο. Οι Αλκιβιάδηδες δεν επιδιώκουν την αποτροπή, αλλά τον πόλεμο πάση θυσία – όχι πάντως δική τους θυσία. (Ένας Αλκιβιάδης, διαβάζοντας το προαναφερθέν άρθρο 18, παρ. 2, όρισε  ακόμη και τον ακριβή αριθμό των κομάντος που πρέπει να στείλουμε στο Μάλι.)

Ενημέρωση 2/10/21

 

21.    ΦΡΑΝΣΑΦΡΙΚ, ΓΚΡΕΚΑΦΡΙΚ, ΣΥΜΜΑΧΙΑ

Ο Φρανσουά Βερσάβ (1945-2005, ονομασθείς και Τσόμσκι της Γαλλίας) εισήγαγε τον όρο Φρανσαφρίκ: η πολιτική της Γαλλίας έναντι των πρώην αποικιών της στην υποσαχάρεια Αφρική.

Με το βιβλίο του ‘Φρανσαφρίκ: το πιο μεγάλο σκάνδαλο της Δημοκρατίας’ (1998), ο Γάλλος πολιτικός ακτιβιστής και συγγραφέας κατέδειξε την μετα-νεο-αποικιοκρατική πολιτική της Γαλλίας και την δομική συνεργασία με τους διεφθαρμένους ηγέτες των πρώην Γαλλικών αποικιών.

(Διαμάντια του αιμοσταγούς δικτάτορα Μποκάσα στον Ντ'Εσταίν, σκάνδαλο γαλλο-αφρικανικής διαφθοράς της ELF, απορροφημένης τώρα στην Total, σκάνδαλο συνέντευξης Bourgi στο Journal du Dimanche, 2011, για τις παράνομες δοσοληψίες Σιράκ και άλλων υψηλά ισταμένων εκατέρωθεν της Μεσογείου.)

Η παγκόσμια προβολή της Γαλλίας, μονίμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, εξαρτάτο πάντα από την προβολή ισχύος της στην υποσαχάρεια Αφρική. (Πέραν των άλλων, αυτό εξασφάλιζε το ουράνιο του Νίγηρα για τους δεκάδες Γαλλικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες, από τους οποίους εξαρτάται το 70% της κατανάλωσης ηλεκτρισμού της χώρας.) Από το 1960 μέχρι το 1995, η Γαλλία επιχείρησε 35 στρατιωτικές επεμβάσεις στην Αφρική (μ.ο., μία κάθε χρόνο), όλες κατόπιν επίσημης πρόσκλησης.

Στην τελευταία περίπτωση του Μάλι, από το 2013 μέχρι σήμερα, οι Γάλλοι, με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις SERVAL και ακολούθως BARKHANE, διεξάγουν τον δικό τους πόλεμο κατά της διεθνούς τρομοκρατίας. Κατάφεραν εύκολα στην αρχή να εκδιώξουν τους τζιχαντιστές από την υποσαχάρεια χώρα, οι τελευταίοι, όμως, κάθε φορά, επέστρεφαν δριμύτεροι. (Πρόκειται για τους στρατούς δύο οργανώσεων, υπέρμαχων της  Σαρία, που πρόσκεινται στην Αλ-Κάιντα και τον ISIS αντιστοίχως και που ελέγχουν το βόρειο Μάλι.)

Ειρήσθω εν παρόδω ότι οι πρώην Γαλλικές αποικίες του Σαχέλ έχουν, από την κήρυξη της ανεξαρτησίας τους, συνταγματική ρήτρα την Γαλλικής σύλληψης laïcité (διαχωρισμό θρησκείας-κράτους).

Προ δύο μηνών, ο πρόεδρος Μακρόν εξήγγειλε τον τερματισμό της BARKHANE μέσα στο 2022. Θα παραμείνει έτσι επί εδάφους Sahel η υπό Γαλλική διοίκηση – αλλά με πολύ μικρότερη Γαλλική δύναμη – πολυεθνική δύναμη (με Αμερικανική κάλυψη πληροφοριών) Takuba Task Force. Η τελευταία, από τον Μάρτιο 2020, συνδράμει τις δυνάμεις του ‘G5 Sahel’  (Μπουρκίνα-Φάσο, Τσαντ, Μάλι, Μαυριτανία, Νίγηρας) στον πόλεμο κατά των τζιχαντιστών αλλά και έναντι των εντεινομένων τοπικών εθνοτικών συγκρούσεων.

Γκρεκαφρίκ ονομάζουμε εδώ την Αφρικανική πολιτική της δικής μας χώρας μετά την υπογραφή της Ελληνο-Γαλλικής συμφωνίας. Ως Ελλάς καλούμαστε να πληρώσουμε την Γαλλική στρατιωτική συνδρομή στα ελληνο-τουρκικά με την δική μας στρατιωτική συνδρομή στην Αφρική.

(Ίδιας αντίληψης η πρόσφατη στρατιωτική συνδρομή στην σύμμαχο χώρα των Σαούντ και της Aramco, χώρα ακραίων ανελευθεριών και θρησκευτικής μισαλλοδοξίας καθώς και χώρα εμπλεκόμενη με εγκλήματα πολέμου στον βρώμικο πόλεμο της Υεμένης, όπως έχουμε αναπτύξει σε προηγούμενο άρθρο.)

Στο Μάλι, παρεμπιπτόντως, ο πραξικοπηματίας πρόεδρος της χώρας, αφού κατήγγειλε προ ημερών στον ΟΗΕ την Γαλλία για ανεπαρκή στήριξη, βρέθηκε σε συνεννόηση με την περιβόητη Wagner (ιδιωτική εταιρεία μισθοφόρων, Ρωσικών συμφερόντων), ξεσηκώνοντας διεθνείς αντιδράσεις.

Αγαπητοί ασκούντες την εξωτερική πολιτική της χώρας μας (και λοιποί του δόγματος του πολέμου ως προπόνησης εν όψει πρωταθλήματος με την Τουρκία), τα πεδία αυτά σάς είναι ξένα και, βεβαίως, ασυμμετρικά πιο απρόβλεπτα από τα πεδία της Μεσογείου και του Αιγαίου. Η εμπλοκή μας γίνεται για να κερδίσουμε αμφίβολους συμμάχους αλλά τελικώς χάνουμε σε διπλωματικό κεφάλαιο πολύ περισσότερα.

ΥΓ1: Το Μάλι, επίκεντρο των συγκρούσεων, έχει, σε σχέση με την Ελλάδα, δεκαπλάσια έκταση, διπλάσιο πληθυσμό και μόλις το ένα δέκατο του ΑΕΠ μας. Δίπλα στις επαύλεις, το μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει σε συνθήκες ανεργίας και απόλυτης ένδειας. Σε τέτοιες συνθήκες, συναντάμε υψηλή παιδική θνησιμότητα, απαγωγές, στρατολόγηση παιδιών, απασχόληση πεντάχρονων σε αυτοσχέδια ορυχεία χρυσού.

ΥΓ2: Η κύρια τοπική εθνοτική σύγκρουση, με εκατέρωθεν μαζικές σφαγές, μαίνεται σήμερα στο κεντρικό Μάλι μεταξύ των κτηνοτρόφων Φουλάνι και των γεωργών Ντογκόνι, οι οποίοι, μέσα στην απόλυτη φτώχεια, διεκδικούν την ίδια ξηρή γη (που λόγω κλιματικής αλλαγής γίνεται έτι ξηρότερη).

ΥΓ3: Σαθρό το επιχείρημα ότι δεν στέλνουμε στα μέρη αυτά κληρωτούς αλλά επαγγελματίες, ως εάν αυτοί, δρώντες στρατιωτικά σε τέτοια ευαίσθητα σημεία του πλανήτη, να μην αποτελούν μέρος της ενεργού εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας. (Τώρα πια μετέχουμε δια πυραύλων και λοιπών όπλων – που, βεβαίως, αγοράσθηκαν για την άμυνα της χώρας.)

Ενημέρωση 19/10/21

 

22.    GRECAFRIQUE (ΓΚΡΕΚΑΦΡΙΚ)

Françafrique (Φρανσαφρίκ) ονομάσθηκε από τον πολιτικό ακτιβιστή Φρανσουά Βερσάβ η πολιτική της Γαλλίας έναντι των πρώην αποικιών της στην υποσαχάρεια Αφρική (παρωδώντας την ρήση ‘France Afrique’ ενός επί τριάμισι δεκαετίες προέδρου της Ακτής Ελεφαντοστού). 

Γκρεκαφρίκ ονομάζω την Αφρικανική πολιτική της χώρας μας μετά την Γαλλο-Ελληνική συμφωνία.

Με τα βιβλία του, Φρανσαφρίκ: Το πιο μεγάλο σκάνδαλο της Δημοκρατίας (1998), Μαύρη Σιωπή (2000) και Από την Φρανσαφρίκ στην Μαφιαφρίκ (2004), ο Φρανσουά Βερσάβ έθιγε δύο πράγματα: Πρώτον: την μετα-νεο-αποικιοκρατική Γαλλική πολιτική. Δεύτερον: τους διεφθαρμένους ηγέτες του Σαχέλ (που, παρεμπιπτόντως, του άσκησαν μήνυση επικαλούμενοι Γαλλικό νόμο του 1881 περί προσβολής ξένου ηγέτη).

Ποιος ξεχνάει τα διαμάντια του αιμοσταγούς Μποκάσα στον Ντ'Εσταίν ή το σκάνδαλο γαλλο-αφρικανικής διαφθοράς της ELF (συγχωνευμένης πλέον στην Total); Ή το σκάνδαλο Bourgi – και την συνέντευξή του εν λόγω ‘παιδιού των θελημάτων’ στο Journal du Dimanche, 2011, για τις παράνομες δοσοληψίες Σιράκ και άλλων υψηλά ισταμένων εκατέρωθεν της Μεσογείου;

Το 2013, οι Γάλλοι εκλήθησαν από την κυβέρνηση του Μάλι να προστατεύσουν την χώρα. Το βόρειο Μάλι είχε καταληφθεί από τους στρατούς δύο υπέρμαχων της Σαρία τζιχαντιστικών οργανώσεων – προσκείμενων σε Al-Quida και ISIS αντιστοίχως. Να σημειώσουμε ότι οι πρώην Γαλλικές αποικίες του Σαχέλ έχουν, από την κήρυξη της ανεξαρτησίας τους, συνταγματική ρήτρα την Γαλλικής σύλληψης laïcité (διαχωρισμό θρησκείας-κράτους).

Επειδή, πλην Αλγερίας και Ινδοκίνας, η Γαλλική απο-αποικιοποίηση έγινε αναίμακτα και διπλωματικά, όλες οι κυβερνήσεις του Σαχέλ διατήρησαν προνομιακές σχέσεις με το Παρίσι. (Το προνόμιο βέβαια αφορούσε τους ηγέτες και όχι τους λαούς της περιοχής που πένονται μέχρι λιμού.) Από το 1960 μέχρι το 1995, η Γαλλία επιχείρησε 35 στρατιωτικές επεμβάσεις στην Αφρική (μ.ο., μία κάθε χρόνο), όλες κατόπιν επίσημης πρόσκλησης.

Η παγκόσμια προβολή της Γαλλίας, μονίμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, εξαρτάτο πάντα από την προβολή ισχύος της στην υποσαχάρεια Αφρική. Πέραν των άλλων, αυτό εξασφάλιζε το ουράνιο του Νίγηρα για τους Γαλλικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες. (Σημ.: Η Γαλλία, με 70% της ηλεκτρικής ενέργειας να προέρχεται από πυρηνική, εισάγει ουράνιο και από τον Καναδά.)

Στην τελευταία περίπτωση του Μάλι, οι Γάλλοι, με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις SERVAL και ακολούθως BARKHANE, κηρύσσοντας τον δικό τους πόλεμο κατά της διεθνούς τρομοκρατίας, κατάφεραν εύκολα στην αρχή να εκδιώξουν τους τζιχαντιστές. Οι τελευταίοι, όμως, κάθε φορά επέστρεφαν δριμύτεροι (θυμίζοντας Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν).

Προ δύο μηνών, ο πρόεδρος Μακρόν εξήγγειλε τον τερματισμό της BARKHANE μέσα στο 2022 (θυμίζοντας ΗΠΑ στο Αφγανιστάν). Θα παραμείνει έτσι επί εδάφους Sahel η υπό Γαλλική διοίκηση – αλλά με πολύ μικρότερη Γαλλική δύναμη – πολυεθνική (με Αμερικανική κάλυψη πληροφοριών) Takuba Task Force. Η τελευταία, από τον Μάρτιο 2020, συνδράμει τις δυνάμεις του ‘G5 Sahel’  (Μπουρκίνα-Φάσο, Τσαντ, Μάλι, Μαυριτανία, Νίγηρας) στον πόλεμο κατά τζιχαντιστών αλλά και έναντι των εντεινομένων τοπικών εθνοτικών συγκρούσεων. (Παραμένουν επίσης στο Μάλι οι κυανόκρανοι της MINUSMA καθώς και δύο ανθρωπιστικού χαρακτήρα Ευρωπαϊκές δράσεις.)

Φαίνεται ότι εμείς, ως χώρα, θα πληρώσουμε την Γαλλική στρατιωτική συνδρομή στα ελληνο-τουρκικά με την Ελληνική στρατιωτική συνδρομή σε ένα πεδίο ασύμμετρα πιο απρόβλεπτο από το Αιγαίο και την Μεσόγειο. (Θυμίζει Ελλάδα – πυροβολαρχία – στην Σαουδική Αραβία.) Υπονομεύουμε το κύρος της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή (υψηλό από την εποχή των εκεί παροικιών μας), πάνω στο οποίο θα μπορούσαμε, εναλλακτικώς, να οικοδομήσουμε χρήσιμο διπλωματικό κεφάλαιο ειρηνευτικών και οικονομικών πρωτοβουλιών.

ΥΓ1: Το Μάλι, επίκεντρο των συγκρούσεων, έχει, σε σχέση με την Ελλάδα, δεκαπλάσια έκταση, διπλάσιο πληθυσμό και μόλις το ένα δέκατο του ΑΕΠ μας. Δίπλα στις επαύλεις, το μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει σε συνθήκες ανεργίας και απόλυτης ένδειας. Σε τέτοιες συνθήκες, συναντάμε υψηλή παιδική θνησιμότητα, απαγωγές, στρατολόγηση παιδιών, απασχόληση πεντάχρονων σε αυτοσχέδια ορυχεία χρυσού.

ΥΓ2: Η κύρια τοπική εθνοτική σύγκρουση, με εκατέρωθεν μαζικές σφαγές, μαίνεται σήμερα στο κεντρικό Μάλι μεταξύ των κτηνοτρόφων Φουλάνι και των γεωργών Ντογκόνι, οι οποίοι, μέσα στην απόλυτη φτώχεια, διεκδικούν την ίδια ξηρή γη (που λόγω κλιματικής αλλαγής γίνεται έτι ξηρότερη).

Εφημερίδα των Συντακτών 18/10/21

 

23.    AMERIKA: ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

Ο Άνθρωπος είναι η απάντηση όποια και αν είναι η ερώτηση.

Αντρέ Μπρετόν

Τι σχέση έχουν άραγε οι ήχοι του ρεμπέτικου των πρώτων Ελλήνων της Αμερικής με το σχολείο που λειτουργεί εδώ και μερικά χρόνια στις Φυλακές της Κέρκυρας; Τι σχέση έχουν τα πνευστά των Κερκυραίων σωφρονιστικών υπαλλήλων με την κιθάρα του Δημήτρη Μυστακίδη και τους παλιούς ήχους της Σμύρνης και του Πειραιά; Τι σχέση έχει η λαϊκή τέχνη με την καταδίκη και τους κατάδικους;

Θα υπάρχει πάντα η απορία μήπως έτσι καταδικάζεται η τέχνη ή μήπως έτσι αθωώνονται οι κατάδικοι.

Στην προχθεσινή εκδήλωση του Σχολείου των Φυλακών της Κέρκυρας (και των ‘Φίλων του Σχολείου’) στο Δημοτικό Θέατρο της πόλης, ενώθηκαν όλα δημιουργικά και λυτρωτικά. Οι κατάδικοι θα παραμείνουν στην φυλακή, αλλά με μαλακότερη την καρδιά. Οι σωφρονιστικοί δεν θα είναι ανθρωποφύλακες. Και η τέχνη θα κάνει για άλλη μια φορά την μόνη δουλειά που ξέρει να κάνει.

Η τέχνη δεν ξέρει να αθωώνει ή να καταδικάζει. Δεν ξέρει να βγάζει λόγους και να υπόσχεται καλύτερους κόσμους. Ξέρει όμως να μαλακώνει τις καρδιές των ανθρώπων, ακόμη και αυτών που κάποτε διέπραξαν τα βαρύτερα εγκλήματα. Και ξέρει, κυρίως, να ισορροπεί ανάμεσα στο καλό και το κακό.

Σ’ αυτή την διαρκή  πάλη ανάμεσα στο καλό και το κακό, η τέχνη, μόνο, ξέρει ότι είμαστε και τα δύο. Και μόνο με την τέχνη, το καλό, όταν συναντάει το κακό, δεν χάνει την καλοσύνη του και δεν γίνεται και αυτό κακό. Κι έτσι στην απορία μήπως το κακό καταβροχθίσει το καλό, η τέχνη απαντάει πως όχι. Και τα δύο – και το καλό και το κακό – θα παραμείνουν ως είχαν και πριν την συνάντησή τους. Οι καρδιές μόνο μαλακώνουν με την τέχνη. Και αυτό από μόνο του είναι πολύ καλό.

Η όλη προχθεσινή εκδήλωση είχε τον τίτλο Amerika (από τον ομώνυμο τίτλο του δίσκου του Μυστακίδη του 2017). Αφορούσε τους πρώτους μετανάστες μας στην Αμερική. Αυτούς που, εκ των πραγμάτων, θα μάθαιναν γρήγορα, και πάνω στο πετσί τους, πόσο λεπτή και δυσδιάκριτη είναι μερικές φορές η γραμμή που χωρίζει την νομιμότητα από την παρανομία. Αυτούς που θα έκαναν τραγούδι την ζωή πάνω στο όριο. (Μουσικολόγοι θεωρούν το ρεμπέτικο ως το Ελληνικό μπλουζ.)

Δεν χρειάζεσαι πτυχίο κοινωνιολογίας για να καταλάβεις τι σημαίνει η κοινωνική προέλευση των μεταναστών. Δεν χρειάζεσαι πτυχίο ψυχολογίας για να καταλάβεις ότι οι άνθρωποι που μεταναστεύουν δεν είναι οι ταξιδευτές ενός πολυτελούς κρουαζιεροπλοίου. Από ανάγκη πήγαν εκεί. Και το ρεμπέτικο που τραγούδησαν εκεί ώριμο τέκνο της ανάγκης ήταν κι αυτό. Και η ανάγκη το έφερε να είναι πάνω στο όριο.

Αυτό το τέκνο αναβίωσαν προχθές στο Δημοτικό Θέατρο ο Δημήτρης Μυστακίδης και η προβολή της ταινίας Amerika (οπτικοακουστικό συνόδευμα του προαναφερθέντος δίσκου), κυρίως για να μας θυμίσουν ότι όλοι μας, καλοί ή κακοί, κάπως έτσι μαλακώνουμε τις καρδιές μας.

Όχι, αύριο θα μείνουμε όλοι στις ίδιες θέσεις που κατείχαμε και πριν την συνάντηση. Οι καλοί με τους καλούς, οι κακοί με τους κακούς. Κατά λίγο όμως σοφότεροι και ανθρωπινότεροι. 

Όσο για το σχολείο, τον δάσκαλο, την δασκάλα, το πραγματικό δασκαλίκι, είναι και αυτό μέρος της τέχνης. Και μάλιστα της πιο βαθειάς. Αυτής που αλλάζει τον άνθρωπο και τον κάνει καλύτερο. Είναι μέρος του καλού.

ΣΗΜ.1: Την εκδήλωση προλόγισε η κ. Καλλιόπη Δημητρούλη, πρόσωπο αναφοράς στην εκπαίδευση κρατουμένων στη χώρα μας αλλά και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Επί χρόνια σύμβουλος μορφωτικών θεμάτων στο Υπ. Δικαιοσύνης και με σημαντικό συγγραφικό έργο.

ΣΗΜ.2: Ο Δημήτρης Μυστακίδης, ένας από τους πιο έμπειρους, πολυοργανίστες της Ελληνικής μουσικής σκηνής, είναι από το 2001 καθηγητής στο τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου, όπου διδάσκει λαϊκή κιθάρα, λαούτο και σύνολα, και από το 2014 διδάσκει στο μεταπτυχιακό τμήμα της Σχολής Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Ενημέρωση 13/11/21

 

24.    ΤΟ 2021 ΔΕΝ ΕΠΕΣΕ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ

Ήταν μια παράξενη χρονιά το 2021. Μια πονεμένη χρονιά. Μας επεφύλαξε τρομερές αποκαλύψεις βίας. Γυναικοκτονίες, παρενοχλήσεις, κακοποιήσεις, βιασμούς και εκβιασμούς, σε σπίτια, σε δρόμους αλλά και στην σκοτεινή πλευρά του διαδικτύου. Πρωταγωνιστές των επεισοδίων Έλληνες της διπλανής πόρτας οι περισσότεροι.

Ήταν μια παράξενη χρονιά αλήθεια. Μια άγρια χρονιά για τους εφήβους της τραπ – και των στίχων της που υπόσχονται ακαριαίο θάνατο κάθε μέλλοντος, εδώ και τώρα. Μας επεφύλαξε η χρονιά τρομερές αποκαλύψεις νεανικής παραβατικότητας και εγκληματικότητας, βανδαλισμούς, ξυλοδαρμούς, μπούλινγκ και εκβιασμούς σε δρόμους, σε σχολεία αλλά και στην σκοτεινή πλευρά του διαδικτύου. Ελληνόπουλα εναντίον ελληνόπουλων τα περισσότερα.

Ήταν μια παράξενη χρονιά τελικά. Μια επικίνδυνη χρονιά. Ανορθολογισμός, βιβλία στην πυρά, κατάρες στους πολιτικούς, προπηλακισμοί σε γιατρούς, βίαιες απαγωγές και προσαγωγές εκπαιδευτικών, και πολύ, πάρα πολύ ‘666’. Έλληνες διπλοί, δηλαδή ακραίοι, οι αυτόκλητοι «υπερασπιστές του συντάγματος», που ασκούνται καθημερινώς - όπως λένε - στα όπλα, προετοιμαζόμενοι για τον «πόλεμο μέσα στις πόλεις».

Ήταν μια παράξενη χρονιά αυτή. Αγχωμένη. Αγχωτική. Με τα νεύρα τεντωμένα και τα μυαλά πότε στον αέρα πότε στην φωτιά. Θεωρίες συνωμοσίας, λάικς (προτιμήσεις) στους πιο φέικ (ψευδείς) ισχυρισμούς, αποθέωση της απόλυτα αυθαίρετης ερμηνείας των πάντων και ένα περιβάλλον στο οποίο όλα επιτρέπονται. Ακόμη και η μεσαιωνικού χαρακτήρα απόρριψη της επιστήμης και η επιστροφή στα δυσώδη σενάρια της Αποκάλυψης.

Υπάρχει μια παράξενη αντίφαση σε όλα αυτά. Η αποκαθήλωση «ιερών τεράτων» ως τεράτων θα έπρεπε να οδηγεί σε μια κάθαρση και σε ένα τέλος σε όλα αυτά. Όμως, σαν από εκδίκηση των ίδιων των τεράτων, όλα τα κακά συνεχίζονται και μάλιστα ολοένα εντονότερα, προοιωνιζόμενα τα χειρότερα. Σαν Λερναία Ύδρα. Κακοποιητικές συμπεριφορές σε όλους τους χώρους οικίας, εργασίας και ψυχαγωγίας. Σαν να μην υπάρχει κλονισμός και συγκλονισμός. Σαν να μην υπάρχει μάθημα.

Οι γνωστοί «πέσαμε-από-τα-σύννεφα», μετά από την απότομη πτώση τους, σπεύδουν να ξανα-ανέβουν στα σύννεφα, να κουρνιάσουν και να κρυφτούν εκεί (μέχρι την επόμενη ξαφνική πτώση τους). Στην νιρβάνα της αιώνιας αθωότητας. «Εμείς-είμαστε-αλλού. Δεν ξέραμε.»

Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, να και τα γεράκια του πολέμου στα καλύτερά τους. Στην αέναη αντιπαράθεση ‘γερακιών’ και ‘περιστερών’ στα ζητήματα άμυνας (δηλαδή πολέμου), τα γνωστά γεράκια ανά τον κόσμο έδειξαν, την χρονιά που μας πέρασε, πιο απροκάλυπτα, τα γαμψά τους νύχια, προφασιζόμενα ύψιστα εθνικά ή άλλα «γεωπολιτικά» συμφέροντα. Όπως κάνουν πάντα βέβαια, αλλά τούτη την χρονιά το παράκαναν. Στην χώρα μας, έτοιμα από καιρό, ενθαρρυνόμενα και από τις θωπείες του συστήματος (αλλά και όλων αυτών των «πέσαμε-από-τα-σύννεφα» και των «εμείς-είμαστε-αλλού»), άδραξαν την ευκαιρία, και με την μεγαλύτερη ευκολία και την μεγαλύτερη αποδοχή επιχείρησαν άλμα στο κενό, ξεχνώντας στην βιασύνη τους και την χαρά τους να φορέσουν αλεξίπτωτο στους χιλιάδες οπαδούς και ακολούθους τους.

Παράπλευρες απώλειες μιας πανδημίας όλα αυτά; Ή οι αιτίες μιας άλλης πανδημίας πιο αόρατης ακόμη και από τον μικροσκοπικό ιό της πρώτης; Ο καιρός θα δείξει. Το 2022 θα δείξει.

Χρόνια πολλά στην άλλη Ελλάδα!

Ενημέρωση 18/12/21 και ΕΦΣΥΝ 21/12/21