76. Ο ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, 2004

Ο ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

      Προ ημερών, ο τούρκος πρέσβης στο Πεκίνο δεξιώθηκε Κινέζους και Τούρκους τουριστικούς πράκτορες και δημοσιογράφους και, με αφορμή την χολιγουντιανή ‘Τροία’ (που γνώρισε μεγάλη επιτυχία και στην Κίνα), εξήγησε πώς οι Κινέζοι μπορούν να γνωρίσουν τον αρχαίο πολιτισμό επισκεπτόμενοι την Τουρκία. Ανάλογης φαντασίας πρωτοβουλίες παίρνονται από όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου, που προσβλέπουν σ’ αυτό που, κατά τον ΠΟΕ, θα είναι το 2020 η πρώτη τουριστική δύναμη στον κόσμο – με ετησίως 100 εκ. Κινέζους τουρίστες εξερχόμενους της χώρας και με αντίστοιχη αναβάθμιση της Κίνας σε πρώτο τουριστικό προορισμό παγκοσμίως. (Ήδη, σήμερα, η Κίνα με 20 εκ. Κινέζους τουρίστες προς το εξωτερικό ετησίως έχει ξεπεράσει την Ιαπωνία.) 

      Γράφαμε στη Καθημερινή Ενημέρωση, στις 12/6/2002, μετά από δύο διαδοχικά υπερπόντια ταξίδια του πρωθυπουργού κ. Σημίτη:

      «Κίνα και Ιαπωνία συνιστούν πρωτίστως εγχειρήματα εμπορικά. Είναι απορίας άξιον πώς τόσοι βαρείς κερκυραϊκοί φορείς, εκφράζοντες τα οικονομικά συμφέροντα του νησιού, δεν ασχολούνται με αυτή την εμπορική διάσταση τέτοιων ταξιδιών. Αναφερόμαστε στην μεγαλύτερη αγορά του κόσμου και πιο ταχύρυθμα αναπτυσσόμενη οικονομία (Κίνα), και στην δεύτερη οικονομία του κόσμου (Ιαπωνία). Και, από την άλλη πλευρά, τυχαίνει εμείς, στην Κέρκυρα, να παράγουμε δύο εξαγώγιμα προϊόντα: τουρισμό και λάδι. Έχουμε δε και τα ‘μέσα’ στην κυβέρνηση, υπουργούς, υφυπουργούς, για να μαθαίνουμε εγκαίρως τις προγραμματισμένες πρωθυπουργικές επισκέψεις. Οι κερκυραϊκές αποστολές – με τα κατάλληλα προετοιμασμένα επιτελεία, εξειδικευμένα και πολύγλωσσα – μπορούν, χρηματοδοτούμενες από τους ενδιαφερόμενους φορείς, να εισφέρουν τα μάλα σε ένα δυναμικό επαναπροσανατολισμό της τοπικής οικονομίας.»

      Δύο χρόνια αργότερα – αν και η βουλευτής κ. Γκερέκου βοήθησε, καθώς ακούω – δεν ανακάλυψε τελικώς η Κέρκυρα την Κίνα, αλλά η Κίνα την Κέρκυρα. Η Κίνα επιζητεί ασμένως την σύναψη διμερών Μνημονίων Συνεννόησης σχεδόν με όλες τις χώρες (τα γνωστά Memoranda of Understanding, MOU). Ένα εξ αυτών υπεγράφη, το 2003, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πολλά άλλα υπεγράφησαν ή πρόκειται να υπογραφούν με δεκάδες χώρες του Ειρηνικού, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Από την 1^η Σεπτεμβρίου 2004, η Κίνα επεκτείνει τον χαρακτηρισμό ‘εγκεκριμένος προορισμός’ από 26 χώρες που είναι σήμερα (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) σε 53.

      Τα κινεζικά μεγέθη, αν και φτωχά για την ώρα σε σχετικούς δείκτες (μόλις πρόσφατα ξεπέρασαν το ταπεινό ετήσιο κατά κεφαλή εισόδημα των 1000 δολ.), είναι τεράστια σε απόλυτους δείκτες. (Πολλαπλασιάστε τα ταπεινά 1000 δολ. επί 1,3 δισ. του πληθυσμού για να βρείτε το κινεζικό ΑΕΠ!) Και αν λάβουμε υπ’ όψιν και την εξόχως άνιση κατανομή του κινεζικού ΑΕΠ (τελευτήσαντος και του κομμουνισμού, και σύμφωνα με αυτό που οι κινέζοι λένε ‘σοσιαλιστική οικονομία της αγοράς’), θα βρούμε και άλλες οικονομικές προκλήσεις.

      Ο κρατικός Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού Κίνας έχει περί αυτόν εκατοντάδες, ιδιωτικών κινεζικών συμφερόντων, πρακτορεία ταξιδιών και αεροπορικές εταιρείες που οργανώνουν ταξίδια στο εξωτερικό της χώρας αντί 10.000 έως 20.000 γιουάν κατά άτομο (δηλαδή 1.200 έως 2.400 ευρώ), κυρίως στο διάστημα 11 Ιουλίου – 31 Αυγούστου (όταν οι περισσότερες βιομηχανίες της Σαγκάης και του Πεκίνου κλείνουν επί δεκαπενθήμερο).

      Οι Κινέζοι τώρα, για πρώτη φορά στην μακραίωνη ιστορία τους, μαθαίνουν να ταξιδεύουν μακριά από την πατρίδα τους. Είναι φορείς ενός μεγάλου πολιτισμού (4000 ετών), εντελώς διαφορετικού από τον δικό μας (λιγότερο φιλοσοφημένου, περισσότερο σοφού σε σχέση με τον δικό μας). Αυτό πρέπει να μας κάνει διπλά προσεκτικούς: Το να υποδεχθείς τους πρώτους Κινέζους τουρίστες απροετοίμαστος και με αρπακτικές διαθέσεις θα έχει ως συνέπεια να τιμωρηθείς. Χρειάζεται γνώση (του τι θέλει ένας Κινέζος τουρίστας στην Κέρκυρα), οργάνωση και εγκατάλειψη των γνωστών αποτυχημένων μεθόδων. Πέρυσι, για παράδειγμα, τιμωρήθηκε η Ταϋλάνδη (ένας από τους πρώτους τουριστικούς προορισμούς των Κινέζων), που είδε μείωση της εισροής Κινέζων τουριστών κατά 13,5%. Η ταϋλανδική κυβέρνηση απεφάνθη ότι για τούτο έφταιξε ο ‘ανταγωνισμός φτήνιας’ που υποβάθμισε, μαζί με τις τιμές, και την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών.

      Οι Κινέζοι τουρίστες μοιάζουν πολύ με τους πρώτους Ευρωπαίους και Αμερικανούς τουρίστες της δεκαετίας του ’50 και του ’60, με όση αθωότητα συνεπάγεται αυτό. Οι διαρκώς αυξανόμενοι τουριστικοί προορισμοί τους οφείλουν να ανταποκριθούν στην αθωότητα αυτή ενθυμούμενοι τι έπρατταν στα πρώτα βήματα άνθησης της τουριστικής βιομηχανίας, όταν ακόμη αυτή είχε και το ανθρώπινο πρόσωπο της γνήσιας (και όχι βιομηχανικής) φιλοξενίας.

      Το Διεθνές Αεροδρόμιο του Μονάχου υπέγραψε πρόσφατα μια συμφωνία με τον Εθνικό Οργανισμό Τουρισμού Κίνας, για την παροχή διευκολύνσεων στους αφικνούμενους κινέζους τουρίστες. Αντίστοιχη συμφωνία μπορεί ίσως να υπογράψει και μια τοπική μας αρχή, παρακάμπτοντας τις βραδυπορούσες κρατικές υπηρεσίες. Θα μπορούσαν οι ποικιλώνυμες επιτροπές του κερκυραϊκού τουρισμού να αναλάβουν την διεκπεραίωση μιας πιο οργανωμένης φιλοξενίας και την επίλυση των μικρών αλλά καθοριστικών προβλημάτων (π.χ. γλώσσα, επικοινωνία, διαφορετικά ήθη κλπ). 

      Οι Κινέζοι δεν είναι ακόμη αγγλομαθείς, αν και ήδη εισβάλλουν στο αγγλόφωνο Διαδίκτυο μαζικά. Πολλά κινεζικά πανεπιστήμια ενδιαφέρονται να εισαγάγουν την ελληνική γλώσσα ως διδασκόμενο μάθημα. Το Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Πανεπιστημίου μας θα μπορούσε να αναλάβει, ενισχυόμενο από τοπικούς φορείς, την πρωτοβουλία ανταλλαγών και μαθημάτων, αλλά και την επιστημονική επιμέλεια και ευθύνη των σχετικών εντύπων στην κινεζική. Το Σινο-ιαπωνικό Μουσείο μπορεί να αποτελέσει ένα εφαλτήριο δικής μας προπαίδειας για την κατανόηση ενός άλλου πολιτισμού. (Αλλά ας έχουμε, καλού-κακού, υπ’ όψιν ότι τέτοια μουσεία θυμίζουν σε λαούς, που υπέστησαν την αποικιοκρατία, αφαίρεση πολιτιστικού πλούτου.)

      Για την ώρα, ας βρούμε την λίστα των προσκεκλημένων του Τούρκου πρέσβη. (Ας κάνει κάτι και ο Έλλην πρέσβης στο Πεκίνο.) Και, αντί της χολιγουντιανής ‘Τροίας’, εμείς να μιλήσουμε για τον εξ ίσου ομηρικό Οδυσσέα. Να πούμε στους δικούς μας προσκεκλημένους, στο Πεκίνο, ότι η Κέρκυρα υπήρξε ένας από τους σταθμούς του Οδυσσέα, μετά την Τροία – τελευταίος πριν από την Ιθάκη και την Πηνελόπη. Η δε τρυφερή φιλοξενία που έτυχε ο πιο διάσημος ταξιδευτής του κόσμου από την Ναυσικά αποτελεί, ως γνωστόν, από αρχαιοτάτων χρόνων, τουριστική ατραξιόν για το όμορφο βασίλειο των Φαιάκων. (Όλοι, στο κάτω-κάτω, μηδέ των Κινέζων εξαιρουμένων, όπως είπε κι ο ποιητής, για μια Ναυσικά ταξιδεύουμε στο ταξίδι μας για την Ιθάκη!)[1] 

Ενημέρωση 1/8/2004 

---

[1] Είναι γνωστή η στροφή στον πολιτιστικό τουρισμό, που κάνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού με την πρόταση, π.χ., του ιστορικού και τουριστικής αξιοποίησης ‘Δρόμου του Μεταξιού’ (Ιταλία – Κίνα). Ένας άλλος τέτοιος ιστορικός και τουριστικός ‘Δρόμος’ μπορεί να είναι ο ακόμη πιο γνωστός ‘Περίπλους του Οδυσσέα’.